2025’te Küresel Eğilimler ve Türkiye’deki Gelişmeler
2025 yılında akıllı kent teknolojileri dünya genelinde yaygınlaşıyor ve Türkiye de bu dönüşüme ayak uyduruyor. Lakin bu gelişmelerin yararlarının yanı sıra çeşitli zorluklar ve tenkitler de kelam konusu. Bu makalede, öne çıkan eğilimleri, bu gelişmelerin avantajlarını ve mümkün risklerini ele alacağız.
KÜRESEL AKILLI KENT EĞİLİMLERİ (2025)
AI ve IoT entegrasyonu
Yapay zekâ (AI) ve objelerin İnterneti (IoT), akıllı kentlerin temel bileşenleri haline geldi. AI sayesinde büyük bilgi setleri tahlil edilerek trafik idaresi, güç kullanımı ve atık idaresi üzere alanlarda daha akıllı kararlar alınabiliyor.
Örneğin, AI takviyeli trafik sistemleri ile kent içi ulaşım daha akıcı hale geliyor. Fakat bu entegrasyonun kimi riskleri de var. AI ve IoT sistemleri büyük ölçüde data topladığı için ferdî bilgilerin korunması kritik bir husus haline geliyor. Data güvenliği konusunda kâfi tedbirler alınmazsa siber ataklar kent sistemlerini felç edebilir.
Akıllı ulaşım sistemleri
Akıllı ulaşım sistemleri, trafik yoğunluğunu azaltarak hem vakitten hem de güçten tasarruf sağlıyor. Örneğin, Kopenhag’ta trafik ışıkları, sensörlerden gelen bilgiye nazaran optimize edilerek trafik akışını güzelleştiriyor. Fakat bu sistemlerin herkes için erişilebilir olması gerekiyor.
Sürdürülebilirlik ve iklim direnci
Akıllı kentler, etraf dostu tahliller sunarak iklim değişikliğine karşı dirençli hale gelmeyi hedefliyor. Yağmur suyu toplama sistemleri, akıllı sulama teknolojileri üzere uygulamalar yaygınlaşıyor. Lakin, bu projelerin maliyeti ve uygulanabilirliği tartışmalı.
Dijital vatandaşlık ve e-yönetişim
2025 yılı, Avrupa’da “dijital vatandaşlık eğitim yılı” ilan edildi. Lakin dijital vatandaşlık yalnızca internet erişimi manasına mı geliyor? Belediyeler vatandaşların karar alma süreçlerine hakikaten ne kadar dahil olmasını sağlıyor? E-yönetişim, vatandaşların belediye kararlarına faal iştirakini artırsa da bu sistemlerin güvenliği ve şeffaflığı konusunda tenkitler mevcut.
TÜRKİYE’DEKİ AKILLI KENT GELİŞMELERİ (2025)
İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa üzere kentlerde evvel projeler
İstanbul’da akıllı yönetişim, akıllı güç üzere projeler geliştiriliyor. Ankara’da akıllı atık toplama, yapay zekâ ile kent içi hareketlilik tahlili üzere projeler uygulanırken İzmir’de akıllı ihbar sistemi, karbon haritası, açık data portalı üzere projeler öne çıkıyor. l Ulusal akıllı kentler stratejisi (2024-2030): Güçlü ve zayıf tarafları: Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan 2024- 2030 Ulusal Akıllı Kentler Stratejisi taslağı, Türkiye’nin akıllı kent teknolojilerine geçişini hızlandırmayı amaçlıyor. Belediyeler bu projeleri sürdürebilecek finansal ve teknik kapasiteye sahip mi?
Büyüyen akıllı kent pazarı
Statista’ya nazaran, Türkiye’de akıllı kentler pazarının 2025’te 0.56 milyar dolar gelire ulaşması ve 2029’a kadar yıllık yüzde 9.67 büyüyerek 0.81 milyar dolara çıkması bekleniyor. Lakin büyük ölçekli projelerin finansmanı hâlâ büyük bir sorun. Kamu yatırımları yetersiz kalırsa bu projelerin sürdürülebilirliği nasıl sağlanacak?
