61. Münih Güvenlik Konferansı sona erdi… Zirveye ABD-Avrupa çatlağı damga vurdu!
Münih kentinde 14 Şubat’ta başlayan 61. Münih Güvenlik Konferansı’na Vance’ın Avrupa’ya yönelik tenkitleri damgasını vurdu.
Konferansın birinci gününde konuşan Vance, “Avrupa’ya karşı en çok endişelendiğim tehdit, Rusya, Çin yahut öbür bir dış aktör değil endişelendiğim şey, içeriden gelen tehdit” diyerek Avrupa’da söz özgürlüğünün geriye gittiğini savundu.
Kıtadaki sistemsiz göçün durdurulması daveti yapan Vance, “Bu büyük soruları sandıkta karara bağlamak demokrasinin işidir. İnsanları reddetmenin, kaygılarını görmezden gelmenin, daha da kötüsü, medyayı ve seçimleri kapatmanın yahut insanları siyasi süreçten dışlamanın hiçbir şeyi korumadığına inanıyorum” dedi.
Amerikalı milyarder Elon Musk‘ın çok sağcı Almanya için Alternatif Partisini (AfD) öven, “Almanya’yı yalnızca AfD kurtarabilir” halindeki tabirlerine yönelik Avrupalı liderlerin “iç işlerine müdahale” suçlamasına dikkati çeken Vance, bunların ülke dışından gelen tenkitler olduğunu söyledi.
“KİMSE BİZE KENDİ MODELİNI DAYATAMAZ”
Vance’ın Avrupa tenkitlerine başta Almanya’dan olmak üzere Avrupalı politikler reaksiyon gösterdi.
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, X’ten yaptığı paylaşımda, “ABD Lider Yardımcısı Vance’ın Münih Güvenlik Konferansı’nda söylediklerini katiyetle reddediyorum” sözünü kullandı.
Scholz, Vance’ın çok sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) lehine yaptığı açıklamalara reaksiyon göstererek, dışarıda olanların AfD lehine Alman demokrasisine ve seçimlerine karışmalarını kabul etmeyeceklerini vurguladı.
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store de konferanstaki konuşmasında, “Avrupa’daki göçe odaklanmıyormuşuz üzere konuşuyor. Hudut denetimi, Avrupa’daki her ülke için değerli bir husus. Biz denetimli göç istiyoruz” dedi.
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store
Store, Avrupa’da artan göçü Ukrayna-Rusya Savaşı‘na bağlayarak, “Bu göçmenler, Ukrayna’dan geldi. Polonya’ya bakıldığında 2 milyondan fazla Ukraynalıyı ülkelerine kabul ettiler zira ortada bir savaş var. Bundan bahsetmedi ki bence bu, gerçekliği tam olarak ele almıyor” diye konuştu.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot da Vance‘a reaksiyon göstererek, “Birincisi, söz özgürlüğü, Avrupa’da teminat altında. İkincisi, kendinden ve kıymetlerinden emin olan, tenkit nedeniyle kendisini tehdit altında hissetmez. Üçüncüsü, kimse bizim modelimizi benimsemek zorunda değil lakin kimse bize kendi modelini dayatamaz“ görüşünü paylaştı.
Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen de “İfade özgürlüğüne ehemmiyet veriyoruz. JD Vance da gelip kendi fikirlerini söz edebiliyor” formunda konuştu.
“ABD’NİN TEK TARAFLI ZORBA AKSİYONLARINA KARŞI KOYARIZ”
Konferansa damga vuran bir başka konuşmayı ise Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi yaptı.
Vang, ABD’nin güç rekabetinden kaçınması gerektiğini belirterek, şunları söyledi:
“Eğer ABD, Çin’i bastırma ve çevreleme eğiliminde olursa buna karşılık vermekten öteki seçeneğimiz kalmaz. Bu durumda Çin’in egemenliğini, ulusal onurunu ve yasal kalkınma hakkını karalılıkla savunur, ABD’nin tek taraflı zorba hareketlerine karşı koyarız.”
Vang, ekonomik ayrışma ve korumacılığın lakin onu benimseyenleri etkileyeceğini savunarak, “Korumacılık, hiçbir sorunu çözmez. Yüzeysel tarifeler hiç kimseye kazandırmaz. Ekonomik ayrışma, sırf fırsatlardan mahrum kalmak manasına gelir. Yüksek çitli küçük bahçeler fakat onu yapanı kısıtlar” sözlerini kullandı.
Tüm ülkelerin milletlerarası hukuka hürmet göstermesi, memleketler arası bağlarda Birleşmiş Miletler (BM) Kaidesi’nin gaye ve prensiplerine uygun hareket etmesi gerektiğini lisana getiren Vang, “Dünya, bugün kaos ve baş karışıklığı içinde. Bunun en kıymetli sebebi, güçlü olanın haklı olduğuna inanan birtakım ülkelerin orman kanununu haber veren Pandora’nın kutusunu açmaları. Güçlerine ve boyutlarına bakılmaksızın tüm ülkeler, memleketler arası hukukun eşit paydaşı olmalıdır” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’nin milletlerarası mutabakatlardan ve örgütlerden çekilmesini eleştiren Vang, Çin-Rusya alakalarına de değindi.
Vang, Rusya’dan öteki Çin’in gaz muhtaçlığını karşılayabilecek bir ülkenin bulunmadığını vurgulayarak, “Bazı ülkeler, ticari ve ekonomik problemleri politikleştirerek Çin’i bastırmak için araç olarak kullanma eğilimde. Bunun olmasına müsaade veremeyiz” dedi.
ZELENSKY’NİN KONUŞMASI
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, konferansta yaptığı konuşmada egemenlik hakkı ve toprak bütünlüğünün kendileri için kırmızı çizgi olduğunu vurguladı.
Bu nedenle Rusya’nın ele geçirdiği toprakları Rus toprağı olarak tanımayacaklarının altını çizen Zelenskiy, NATO ile entegrasyonunun Ukrayna’nın güvenliği için şimdilik en kolay tahlil olduğunu ve güçlü güvenlik garantilerine muhtaçlık duyduklarını belirtti.
Zelenskiy, Rusya’nın NATO ülkeleriyle savaşmak için hazırlık yapma ihtimalinin bulunduğunu da söyledi.
Avrupa’nın ABD olmadan Rusya’ya karşı kendini savunma kabiliyeti de konferansta tartışıldı.
ABD’de yeni idarenin, “öncelikli olarak Avrupa’nın güvenliğine odaklanmadığını” ve kıtanın savunma harcamalarını iki katından fazla arttırması gerektiğini açıklaması, Avrupa’nın kıtanın savunmasında ABD’nin bıraktığı boşluğu nasıl dolduracağı konferansta ele alındı.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın dördüncü yılına yaklaştığını hatırlatırken Avrupa’nın Donald Trump idaresinin akabinde karşı karşıya kaldığı durumu hatırlatarak, “Şu anda yeni bir krizin içindeyiz” dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Avrupa’nın savunması için bir Avrupa ordusunun kurulması davetinde bulunarak, “Artık vakti geldi, Avrupa’nın silahlı kuvvetleri oluşturulmalı” dedi.
Konferans koridorlarında güvenlik uzmanları, Trump’ın zayıf, parçalanmış, bölünmüş bir Avrupa istediğini lisana getirirken Avrupa’da yüksek savunma harcamalarının finansmanı konusunda da uyuşmazlıklar dikkati çekti.
