Kamuya ilişkin mallar birer birer satılırken, AKP yıllardır özelleştirmeler ile övünüyor. AKP devrinde tepe yapan özelleştirmeler, satılacak pek birşey kalmayınca son devirde sürat kesti. 1986 yılından bu yana gerçekleştirilen 71.6 milyar dolarlık özelleştirmenin yaklaşık 63.4 milyar doları AKP devrinde gerçekleşti. Bir vakitler yıllık 12.4 milyar liraya ulaşan özelleştirmeler son yıllarda düşüşe geçti. Geçen yıl 122 milyon dolarlık özelleştirme gerçekleştirildi.

Türkiye’de özelleştirme uygulamaları 1986 yılında başladı. Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı’nın (ÖİB) datalarına nazaran,1986-2024 devrinde yönetim tarafından gerçekleştirilen özelleştirme uygulamalarının toplam tutarı

71.6 milyar dolar oldu. AKP, Kasım 2002’de iktidara geldi. Büyük kısmında AKP öncesi iktidarların bulunduğu 1986-2003 yılları ortasında toplam 8.2 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleştirildi. 1986 ile 2024 periyodunda 71.6 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleştirildiği dikkate alındığında, özelleştirmelerin büyük bir kısmı AKP devrinde gerçekleşti. AKP iktidarlarında gerçekleştirilen özelleştirmenin büyüklüğü 63.4 milyar dolara ulaştı.

SATACAK BİR ŞEY KALMADI

Ancak bir vakitler büyük gelirlerin elde edildiği özelleştirmeler bilhassa 2018 sonrası sürat kesti. En fazla özelleştirme 12.4 milyar dolar ile 2013 yılında gerçekleşti. Bir daha da bu büyüklükte bir özelleştirme fiyatına ulaşılamadı. 2017 yılında 751 milyon dolara düşen özelleştirmeler, 2018 yılında 1.3 milyar dolara yükseldi. Fakat bu tarihten sonra hiçbir vakit 504 milyonu geçemedi. Özelleştirmeler 2019’da 116 milyon dolar, 2020’de 22 milyon dolar, 2021’de 413 milyon dolar, 2022’de 504 milyon dolar, 2023’te 181 milyon dolar ve geçen yıl da 122 milyon dolara düştü.

EN DÜŞÜK ÖZELLEŞTİRMELER

Geçen yıl 2019 ve 2020 yıllarından sonraki en düşük dengeli özelleştirmeler gerçekleştirildi. Özelleştirmeler fikir Hazine’ye aktarılan transferler de düştü. Geçen yıl Hazine’ye 276 milyon dolar transfer yapılabildi. Şimdiye kadarki en büyük transfer ise 7.5 milyar dolar ile 2007’de gerçekleşmişti.

ÖZELLEŞTİRMELER DAVALIK

Özelleştirmeler ve sonrasında yaşanan gelişmeler nedeniyle çok sayıda dava da açılıyor. İdari yargıda geçmiş yıllardan devreden 1774 dava bulunuyor. Geçen yıl 59 dava daha açıldı. Özelleştirme İdaresi’nin faliyet raporuna nazaran, idari yargıda 1833 dava devam ediyor. İsimli yargıda ise geçmiş yıllardan devreden 56 dava bulunuyor. Geçen yıl 6 dava daha açıldı. Rapora nazaran, devam eden dava sayısı ise 56. Özelleştirme İdaresi’nin 2024 Faliyet Raporu’nda, “İdari yargıda görülen davaların 51 adeti özelleştirme, 109 adeti de imar uygulamalarına ait olup, öbürleri (1673 adet) kuruluşlardaki işçinin nakli, özlük hakları ve kıdem tazminatı ödenmesi istemi, ihale sonucunda irat kaydedilen teminatların iadesi talepleri ve yönetim işçisi tarafından açılan davalar ile öbür hususlara ilişkindir” denildi.

İMAJ ÇALIŞMALARI

Raporun “öneri ve tedbirler” kısmında, özelleştirmelere toplumsal takviyesi artırmak için neler yapılması gerektiğine de yer verildi. Raporda şöyle denildi:

“Özelleştirme uygulamalarına karşı müspet bakış açısının geliştirilebilmesi ismine özelleştirme uygulamalarının olumlu istikametlerini öne çıkaran akademik çalışmalara takviye verilmesi. Gerçekleştirilen özelleştirme uygulamalarının toplumsal takviyeye sahip olması gayesiyle toplum lehine yapılan düzenlemelerin basında yer almasının sağlanması.”