Mimarlığın Nobel’ini alan Aravena Cumhuriyet’e konuştu: ‘Türkiye Şili modelini örnek almalı’
Şili’de 2010 yılında meydana gelen 8.8 büyüklüğündeki sarsıntısının yıl dönümünde, Bilgi Üniversitesi tarafından “Coming Together & Building Back Better”(Bir ortaya gelmek ve daha iyiyi inşa etmek) isimli sempozyum düzenlendi.
Mimarlık dünyasının Nobel’i kabul edilen Pritzker Ödüllü Şilili mimar Alejandro Aravena, iki gün süren sempozyumun özel konuğu oldu.
Pritzker Ödüllü Şilili mimar Alejandro Aravena, gazetemizin muharriri Çağdaş Bayraktar ile konuştu.
Dar gelirli aileler için düşük maliyetli mesken inşasını da içerisinde barındıran toplumsal konut anlayışıyla 2010 Şili Zelzelesi sonrası bölge kalkınmasında hisse sahibi olan Aravena, açılış konuşmasını yaptı. 8.8 büyüklüğündeki sarsıntının 400 kilometrekare alanı etkilediğini, 300 bin ünitenin hasar gördüğünü ve tsunami yarattığına dikkat çeken Aravena, “İnsanları tekrar yapılanma sürecine dahil etmedikçe onu tekrar inşa etmenin bir yolu olmadığına dair bir önsezimiz vardı. Yalnızca kamu ve şirket parasıyla kenti yine inşa etmek imkansız. Hasebiyle olağanda insanların kendi kaynaklarının dahil edilmesi gerekiyor. Tenkitlerin tersine süreci iştirakçi bir biçimde yürüttük ve birinci olarak 100 gün içerisinde hayata geçirilecek tekrar inşa planı hazırladık” dedi.
İKİ MODÜLLÜ KONUT MODELİ
Birçok bileşenin içinde olduğu grubun yurttaşların taleplerini dinleyerek ilerlediğini belirten Aravena, “Çünkü gerçek karşılığı yanlışsız soru ve talep ile bulmak mümkündü. Asıl kaynak paradan fazla uyum ve insanlardan gerçek yerde gerçek biçimde faydalanılmasıydı. Öte yandan da siyasi yöneticilerden çok uzmanları merkeze alan bir modelle ilerledik. Zira merkeze siyasi yöneticiler konduğunda, her seçim devrinde yeni bir plan ortaya konulmak isteniyor. Bu da vakit kaybı yaratabiliyor. Biz ise yöneticilerin mevcut plana ahenk sağlamasını istedik” dedi.
Kendisine memleketler arası tanınırlık kazandıran Half-a-House(yarım ev) modelini bölgede kullandıklarını belirten Aravena, “Bu modelle insanlara daha büyük ve iki kesimin bir modülü yapılmış meskenler dizayn ettik. Öbür kısmını ise daha uzun vadede onların kendi isteklerine nazaran düzenlemelerine imkan tanıdık. Süreksiz yapılarda kullanılan âlâ gereçler, kalıcı yapılar içinde de kullanılabildi” sözlerini kullandı.
‘TÜRKİYE’DEKİ YIKIM TUHAF GELDİ’
Konuşmasının akabinde Cumhuriyet’in sorularını yanıtlayan Aravena, 2010 zelzelesinde 730’ya yakın meyyit sayısını da anımsatarak, 6 Şubat sarsıntılarının yarattığı yıkımını gördüğümde çok şaşırmıştım. Tuhaf gelmişti. Bu büyükte yıkım, zelzeleden fazla insan kaynaklı yapılan kusurlarla meydana gelebilir” dedi. Zelzeleyle yaşama konusunda örnek alınan ülkelerden Japonya’nın varlıklı bir ülke olduğunu ve Türkiye için daha uygun modelin Şili olduğuna değinen Aravena, kelamlarına şöyle devam etti:
‘KIRILMA HİSSESİ BIRAKILMALI’
“Depreme güçlü yapılar için öne çıkan şu yolların başında sarsıntıdan hiç etkilenmeyecek katılıkta bina yapmak geliyor. Lakin bunun maliyeti çok yüksek. Bizim Şili’de tercih ettiğimiz model, bunun yerine kırılma hissesi bırakılan fakat sarsıntılarda ayakta kalacak binalar. Sarsıntı yönetmeliği de buna yöneliktir. Binalardaki bu biçim kırılma hissesi, sarsıntının tesirini alıp içindeki insanlara tesirini azaltır. Otomobillerin kazalarda kırılma hissesi bırakarak oluşan enerjiyi bu formda bir yerde toplaması üzere düşünebiliriz. Sarsıntı sonrasında da bölgede, Şili’de yaptığımız üzere iştirakçi, sonrasında kalıcı yapılarda kullanılacak modüllerden oluşan yapılar yararlı olacaktır. Maliyeti de daha düşük olacaktır.”
