“Ölümsüz Kadın”, “Ayrılık”, “Cehennemde Buluşalım”, “Dikkat Kan Aranıyor” isimli üretimlerin da ortalarında bulunduğu çok sayıda sinema ve dizide rol alan usta oyuncu Ekrem Bora, vefatının 13. yılında anılıyor.

EKREM BORA KİMDİR?

Asıl ismi Ekrem Şerif Uçak olan usta oyuncu, Türkiye’nin birinci uçak asker pilotlarından onbaşı Mazhar Uçak ile Ayşe Nuriye Uçak’ın oğlu olarak, 7 Mart 1932’de Ankara’da dünyaya geldi.

Eğitimine Suadiye 38. İlkokulunda başlayan sanatçı, ortaokul yıllarında sinemaya ilgi duymaya başladı ve eğitimini yarıda bıraktı.

Sanatçı, bir röportajında çocukluğuna dair şunları anlatmıştı:

“Ben, 40 günlükken babam ölmüş. Aslında 6 kardeştik, ikisi öldü. Annem, babamdan kalan şehit maaşıyla bize bakmaya çalıştı. Babam Mazhar Uçak, Türkiye’nin birinci pilotlarındandır. Ankara’da ilkokula başlamıştım. 7 yaşında annem bizi İstanbul’a getirip yerleştirdi. Büyükbabam Pomak göçmenlerindendi. Suadiye’de ölmüştü. Anneannem yalnız kalmasın diye annem İstanbul’u seçmiş…

Büyükbabam Suadiye Mescidi’nin birinci imamıymış. Ağabeylerim Haydarpaşa ve Hayriye liselerine girmişti. Kadıköy Birinci Ortaokul ikinci sınıfında tekledim, yani sınıfta çaktım. Parasızlıktan okuyamıyordum. Dersleri bilmediğim için sınıfta utanıyordum. Bu yüzden okuldan kaçıp, Kadıköy’deki sinemalarda vakit geçiriyordum.”

Ekrem Bora, birinci eğitiminin akabinde Sultanahmet Devlet Basımevi Kursu’na 3 yıl gitti ve kursu bitirerek mürettip (dizgici) ve mücellit (ciltçi) diploması aldı.

Bora, bir röportajında, “Bu meslek bana bir hatıra olarak kaldı. Ama sinema oyuncusu olmak o vakitlerden başıma yerleşmişti. Her vakit sinema seyreder, hiçbir sineması kaçırmazdım.” demişti.

Daha sonra Yıldız mecmuasının 1953’te açtığı artist yarışına ailesinden saklı katılan sanatçı, yarışta elde ettiği birinciliğin akabinde “Bora” soyadını aldı.

EKREM BORA’NIN ÖZEL YAŞAMI

Erzincan ve Diyarbakır’da 2 yıl süren vatani misyonunu tamamlayan Ekrem Bora, askerden döndükten sonra 1955’te birinci sineması “Alın Yazısı”nı çekti. Sanatkarın bu periyot gerçekleştirdiği birinci evliliğinden, Sevil ismini verdiği kızı dünyaya geldi.

Başarılı oyuncu, Gül Pamukçu ile 7 Mayıs 1966’da evlendi. İkilinin Yasemin ve Lale ismini verdiği iki kızı dünyaya geldi.

EKREM BORA’NIN SANAT YAŞAMI

Ekrem Bora, 1958’de “Mavi Boncuk”, “Bana Gönül Bağlama”, “Tilki Leman” ve “Bir Bayan Tuzağı” sinemalarında, 1959’da “Kanundan Kaçılmaz” ve “Üç Kızın Hikayesi”, 1960’ta “Yeşil Köşkün Lambası” ve “Divane”, 1961’de “Seni Benden Alamazlar”, “Camp Der Verdammten”, “Kahraman Üçler” ve “İnleyen Dağlar” sinemalarında oynadı.

“Çifte Kumrular” ve “Beş Kardeştiler” isimli üretimler ile Ayhan Işık ve Türkan Şoray’la başrolü paylaştığı “Acı Hayat” sinemasındaki performansıyla dikkatleri üzerine çeken sanatçı, bu sinemaların akabinde Yeşilçam’da sert karakterlerin aranan yüzü oldu.

Usta sanatçı, 2010’da Türkan Şoray’ın sunduğu “Sinema Benim Aşkım” isimli programda sinema sevgisine değinerek, “Ben daima gençlere onu söylüyorum. ‘İşini seveceksin, işine aşık olacaksın, hürmet duyacaksın’ diyorum. Sinemanın bir terbiyesi vardır biliyorsunuz. Sabah erken, kaçta çağırırlarsa, yarım saat erken gideceksin ya da buna emsal birtakım sistemler. Biz bunu gördük, buna alıştık. Sinemanın terbiyesidir bu benim için.” sözlerini kullanmıştı.

Ekrem Bora, 1963’te “Cehennemde Buluşalım”, “Acı Aşk”, “Aşka Susayanlar”, “Rüzgar Zehra” (Sünger Avcıları), “Akdeniz Şarkısı”, “Aşk Tomurcukları” ve “Ölüm Bizi Ayıramaz” sinemalarında rol aldı.

Aynı yıl Halit Refiğ’in direktörlüğünü üstlendiği “Şafak Bekçileri”nde bir jet pilotunu canlandıran Bora, bu sinemayla ilgili “Filmde Göksel Arsoy’la birlikte iki pilot arkadaşı oynadık. Sinemanın büyük bir kısmı Eskişehir’de çekildi. Enteresandır, rol gereği benim uçağım da babamınki üzere Eskişehir yakınlarında düşüyordu. O sahneler çekilirken aklımda ve yüreğimde daima babam vardı.” kelamlarıyla hislerini söz etmişti.

Sinemada en ağır yıllarını 1960’lı yıllarda yaşayan Bora, 1965’te 15, 1966’da 11, 1967’de 17, 1968’de 11, 1969’da ise 8 sinemada rol aldı. Ekrem Bora 1966’da “Antalya Altın Portakal Sinema Festivali”de “En Yeterli Erkek Oyuncu Ödülü”ne paha görüldü.

Türk sinemasının 1970’li yıllarda yaşadığı çalkantılı devirde daha az sinemada rol alan Ekrem Bora, bestekar Fecri Ebcioğlu’ndan ders alarak gazinoda sahne aldığı yılları şu sözlerle aktarmıştı:

“Bizim sinemada kazandığımız bir para olmadı. Sinemalardan aldığımız paralar lakin hayatımızı devam ettirmemizi sağladı, o kadar. Lakin sinema oyuncularına sahne yolu açılınca ben de çıktım, müzik söyledim. Çok da güzel oldu. Beş yıllık bir periyotta hem keyif aldım hem de âlâ paralar kazandım.”

Yer aldığı projelerin neredeyse hiçbirinde kendi sesiyle oynayamayan sanatçı, çektiği işlerde çoğunlukla kendisini, ünlü dublaj sanatkarları Saadettin Erbil ve Levent Dönmez seslendirdi.

Ekrem Bora, 1990’da rol aldığı “Soğuktu ve Yağmur Çiseliyordu” sinemasıyla “28. Antalya Sinema Şenliği”nde “En Yeterli Erkek Oyuncu” mükafatını aldı.

İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından 2008’de “Yaşam Uzunluğu Onur Ödülü”ne kıymet görülen sanatçı, 2009’da son sineması “Makber”de oynadı.

Usta sanatçı, 1990’lardan ömrünün son yıllarına kadar “Gümüş”, “Marziye”, “Yeşilçam Denizi”, “Kumsaldaki İzler, “Yadigar” ve “Kardelen”in de ortalarında olduğu birçok dizide de rol aldı.

Sinemaya adım attığı günden itibaren, 54 yıllık mesleğinde 200’den fazla üretimde oynayan sanatçı, verdiği bir röportajda, “Her vakit halk ismine sinema yaptığımız için halka yakın olduk. Yakın olduğumuz için de halk bizi çok tuttu. Ben bu gizemdeydim bugüne kadar. Nereye gitsem, makus olduğum vakit da uygun olduğum vakit da sevildim. Yani benim seyircim, beni küstürecek bir şey yapmadı. Daima hoşluklarla karşılaşmışımdır. Zira ben halkın içinden geldim, halkla bir arada oldum.” değerlendirmesinde bulunmuştu.

EKREM BORA’NIN ÖLÜMÜ

Türk sinemasının en güçlü karakterleri ortasında yer alan Ekrem Bora, 1 Nisan 2012’de 78 yaşındayken hayatını kaybetti ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.