İsrail, Türkiye’nin yerleşeceği iddia edilen üssü vurdu! MSB açıklama yayınladı… Suriye’de neler oluyor?

İsrail ordusu, Çarşamba günü (2 Nisan) Suriye’nin Şam, Hama ve Humus kentlerinde bulunan askerî üs ve tesislere yönelik hava akınları düzenlediğini duyurdu.

Suriye Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran ataklar, Hama’daki askerî havaalanını neredeyse büsbütün yok ederken, onlarca sivil ve askerin de yaralanmasına yol açtı.

Reuters’a konuşan Hama merkezli bir askeri kaynak, hava üssüne yönelik gerçekleştirilen yaklaşık on iki atak ile pistler, kule, silah depoları ve hangarların imha edildiğini belirtti.

Kaynak, “İsrail, Hama hava üssünü büsbütün yok etti. Bu, ülkenin askerî kapasitesini sistematik halde ortadan kaldırmaya yönelik bir bombardımandır” dedi.

Reuters, İsrail’in ayrıyeten, Humus’taki T-4 (Tiyas) hava üssünü amaç aldığını açıkladı. Bu üssü değerli kılan ise geçen hafta basına yansıyan, ‘Türk Silahlı Kuvvetleri’nin üsse yerleşme planları yaptığına’ dair iddialar.

Millî Savunma Bakanlığı (MSB) tarafından 3 Nisan’da, bu tezlere ait yapılan açıklamada,“Suriye’de olan yahut olduğu tez edilen gelişmelerle ilgili resmi makamlar tarafından yapılan açıklamalar dışındaki gerçekliği olmayan, gayeli haber ve paylaşımlara prestij edilmemelidir” ifadelerine yer verdi.

SON 10 GÜNDE YAŞANANLAR

2 Nisan’da gerçekleştirilen akın, İsrail’in T-4 Hava Üssü‘ne yönelik birinci saldırısı değil. İsrail, geçen iki hafta içinde üsse yönelik bir dizi hava saldırısı gerçekleştirdi.

İlk hücum, 21 Mart‘ta yapıldı. İsrail savaş uçakları, Palmira ve Tiyas Hava Üssü‘ndeki askerî noktalara eş vakitli taarruzlar düzenledi. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) tarafından yapılan açıklamada, “üste etkin askerî işçi ve ekipman bulunduğu ve operasyonun, potansiyel tehdit oluşturabilecek altyapıyı ortadan kaldırma stratejisinin bir modülü olduğu” tabir edildi.

İsrail, bu açıklamadan dört gün sonra 25 Mart’ta, bu sefer ‘hava üstünlüğünü koruma’ teziyle T-4 üssünü tekrar maksat aldı. Akının akabinde yapılan açıklamada, “Üssün stratejik askerî ögeleri içerdiği ve bu cins kapasite inşalarının engellenmesinin İsrail’in güvenliği açısından kritik olduğu” öne sürüldü.

Son ve muhtemelen en kapsamlı akın ise 2 Nisan tarihinde gerçekleşti. İsrail savaş uçakları bu sefer sadece T-4 hava üssünü değil, tıpkı vakitte Hama’daki askerî havaalanını ve Şam’daki askerî tesisleri gaye aldı.

Bu atakların bilhassa pistler, yakıt depoları ve radar sistemlerine yönelik olduğu bildirildi.

SALDIRI ÖNCESİ GÖRÜNTÜ

FOTOĞRAF © 2025 PLANET LABS INC.

SALDIRI SONRASI GÖRÜNTÜ

FOTOĞRAF © 2025 PLANET LABS INC.

“TÜRKİYE ÜSSE YERLEŞİYOR” İDDİASI

Middle East Eye (MEE) haber ve tahlil portalında 1 Nisan’da çıkan ve ‘konuya yakın kaynaklara’ dayandırılan bir haberde, “Türkiye’nin, Tiyas (T-4) Hava Üssü’nün denetimini ele almak için harekete geçtiği ve üsse hava savunma sistemleri konuşlandırmaya hazırlandığı” öne sürülmüştü.

Habere nazaran, Türkiye ve Şam’daki süreksiz idare ortasında yapılan bir mutabakatın kesimi olan bu adımla birlikte, Şam idaresine, ‘hava savunma dayanağı ve askerî koruma’ sağlanacağı sav edildi.

MEE’ye konuşan bir kaynak, “T-4’e Hisar tipi bir hava savunma sistemi konuşlandırılacak. Bu sistem üsse hava muhafazası sağlayacak” dedi.

Kaynak, sistem kurulduktan sonra üssün tekrar inşa edileceğini, genişletileceğini ve gerekli altyapının ekleneceğini söyledi. Ayrıyeten Ankara’nın üsse gözetleme ve silahlı İHA’lar da dâhil olmak üzere geniş menzilli vuruş kapasitesine sahip araçlar konuşlandırmayı planladığını belirtti.

Haber sitesine konuşan ikinci bir kaynak ise Türkiye’nin konuşlandıracağı hava savunma sistemleri ve İHA’ların, İsrail’i bölgede hava atakları düzenlemekten caydırabileceğini lisana getirdi.

Hisar Hava Savunma Sistemi

İSRAİL’DEN GELEN TEPKİLER

Pazartesi günü, İsrail merkezli bir güvenlik kaynağı Jerusalem Post gazetesine yaptığı açıklamada, “Suriye’de rastgele bir Türk hava üssü, İsrail’in operasyonel özgürlüğünü baltalar. Bu, karşı çıktığımız potansiyel bir tehdittir” dedi.

İsrailli yetkili, “T-4 üssünü gaye almamızın sebebi açık: Hava operasyonlarımızı engelleyecek hiçbir tehdide müsaade vermeyeceğiz” sözlerini kullandı.

Aynı kaynak, Ankara’nın, üssü yine inşa süreci sırasında hava alanını garantiye almak gayesiyle T-4 yahut Palmira’ya süreksiz olarak S-400 hava savunma sistemleri konuşlandırmayı değerlendirdiğini de öne sürdü.

S-400 Hava Savunma Sistemi

Öte yandan, İsrailli savunma ve güvenlik analisti Seth Frantzman, mevzuya ait dikkat alımlı bir yorumda bulundu. 

İsrail’in, daha evvel Suriye’de İran’ı baskılamak için başvurduğu “Savaşlar Ortası Kampanya (Campaign Between the Wars)” konseptinden, “Savaşların Ortasında Kampanya (Campaign Amid the Wars)” konseptine geçiş yaptığını duyurdu ve bu sefer amacın, “Türkiye’nin Suriye’ye yerleşmesini engellemek” olduğunu öne sürdü. 

Frantzman özetle; İsrail’in Suriye’de, İran’ın Irak’ta kurduğu tesir alanına emsal biçimde kendi nüfuz bölgesini oluşturmaya çalıştığını lisana getirdi. 

Peki, bu ne manaya geliyor?

İSRAİL ORDUSUNDA STRATEJİ DEĞİŞİKLİĞİ

İsrail uzun müddettir, Suriye’de İran’ın askerî olarak kalıcı hâle gelmesini engellemek gayesiyle, büyük çaplı bir savaşa girmeyi öngörmeyen, daha çok gizli ya da sonlu hava operasyonlarına dayanan bir strateji izliyordu.

Bu strateji, çoklukla “Savaşlar Ortası Kampanya” olarak isimlendiriliyor. Biz bunu kavramsal olarak ‘Savaş Dışı Periyot Stratejisi’ ya da ‘Sessiz Savaş Kampanyası’ olarak isimlendirebiliriz. 

İsrail, bu strateji çerçevesinde, savaş ile barış ortasında kalan gri periyotta, riskli gördüğü ögeleri maksat alarak, sözde ‘daha büyük çatışmaları engellemeyi’ amaçlıyordu.

Ancak son gelişmelerle birlikte bu strateji değişiyor üzere görünüyor.

Frantzman bir bakıma, İsrail’in direkt çatışmalar ve sıcak savaş atmosferinin ortasında, bilhassa Türkiye’nin Suriye’de askerî varlık kurma uğraşlarına karşı, kimi analistler tarafından “Savaş Ortasında Kampanya” formunda isimlendirilen yeni bir konsepte geçiş yaptığını öne sürüyor. Biz bunu, ‘Aktif Çatışma Devri Operasyonları’ olarak da nitelendirebiliriz.

Frantzman’a nazaran, “Bu yeni yaklaşımın hedefi, Türkiye’ye açık bir biçimde, ‘Suriye’de askerî üs kurmana müsaade vermeyeceğiz’ iletisi vermek.”

Fakat o da bu konseptin işe fayda yahut sürdürülebilir olup olmadığı konusunda kuşkucu.

T-4 HAVA ÜSSÜ HAKKINDA BİLİNENLER

‘Suriye’nin en büyük hava üssü’ olarak bilinen Tiyas, öbür ismiyle T-4 Hava Üssü, Suriye Hava Kuvvetleri’ne ilişkin eski bir askerî üs olup, Humus vilayetinde, Tiyas’ın kuzeyinde ve antik Palmira kentinin batısında yer almakta.

1970’li ve 80’li yıllarda Sovyetler Birliği‘nin bu üssü, donanma uçaklarını konuşlandırmak üzere kullandığı bilinmekte.

Reuters’a nazaran İsrail, Suriye İç Savaşı müddetince Suriye ordusu ve İran İhtilal Muhafızları Kudüs Gücü tarafından faal olarak kullanılan üsse birinci saldırısını 10 Şubat 2018’de gerçekleştirdi ve hücum sonucunda üssün ana müşahede kulesi yok edildi. 

Bu tarihten sonra pek çok sefer maksat alınan üs, Baas rejiminin 2024 yılı Aralık ayında devrilmesiyle birlikte, ABD takviyeli Suriye Özgür Ordusu güçlerinin denetimine geçti.

Son olarak 2 Nisan’da, Türkiye’nin üssün denetimini ele geçirmek üzere harekete geçtiği ve bölgeye hava savunma sistemleri konuşlandırmaya hazırlandığı sav edildi.