Tıp merkezlerinde planlı sezaryenin yasaklanması ne anlama geliyor?
Getty Images Türkiye sezaryenle doğum oranında AB ve OECD ortalamalarının çok üzerinde Sağlık Bakanlığı yeni bir yönetmelikle tıp merkezlerinde planlı sezaryeni yasakladı.
Resmi Gazete’de 19 Nisan’da yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sıhhat Kuruluşları Hakkında Yönetmelik’te “Tıp merkezinde planlı sezaryen yapılamaz” tabiri yer aldı.
Bu yönetmeliğin vajinal yolla doğuma dair tartışmaların akabinde gelmesi dikkat çekti.
Peki tıp merkezleri nedir ve bu yasak ne manaya geliyor?
Tıp merkezleri “ayaktan teşhis ve tedavi hizmetlerinin sunulduğu özel sıhhat kuruluşu” olarak tanımlanıyor.
Sağlık Bakanlığı’nın 2019 bilgilerine nazaran Türkiye’de aktif 629 tıp merkezi, 571 aktif özel hastane, 899 Sağlık Bakanlığı hastanesi ve 69 üniversite hastanesi bulunuyor.
BBC Türkçe‘nin sorularını yanıtlayan Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Lideri Prof. Dr. İsmail Mete İtil, “Aslında tıp merkezlerinde doğum da sezaryen de, gece yatışlı yerler olmadıkları için önerilen bir şey değil” dedi.
Prof. İtil, bu yönetmeliğin “özel hastanelerde de sezaryenin yasaklandığı” üzere lanse edildiğini lakin o denli olmadığını söyledi:
“Bu yönetmelik sırf tıp merkezlerini kapsıyor, özel hastaneleri kapsamıyor.”
Sezaryenin takip gerektirdiğini ve bu yüzden gece yatış imkanı olan bir yerde yapılmasının hakikat olduğunu anlatan Prof. İtil, “Ama tıp merkezlerinde yataklı tedavi yok. Ondan ötürü da yasaklanması yanlış değil” dedi.
Vajinal yolla doğumu özendirdiklerini belirten Prof. İtil, cerrahi işlemler için daha donanımlı yerlerin olması gerektiğini aktardı.
BBC Türkçe‘ye konuşan Türk Tabipleri Birliği Lideri Dr. Alpay Azap da son periyotta hükümetin vajinal yolla doğumu öne çıkarmak için adımlar attığını hatırlattı.
Dr. Azap doğumların genellikle hastanelerde yapıldığını, tıp merkezlerinde doğumun çok sık olmadığını aktardı.
Getty ImagesAzap, tercih edilmesi gereken prosedürün vajinal yolla doğum olduğunu belirtirken “Fakat sonuçta bu tıbbi bir karar. Bu doktor ve gebenin birlikte konuşarak karar vereceği bir durum” dedi ve ekledi:
“Böyle zorlamalarla, yasaklarla olmaması gerekiyor. Tahminen özendirici şeyler yapılabilir. Yasak olduğu vakit nitekim sezaryene muhtaçlık duyanlar ne yapacak o vakit?”
İlk doğumunu sezaryenle yapan bireylerin ikinci doğumu vajinal yolla yapmasının bir kadro riskleri olduğunu belirten Azap, “Bakanlığın bu zorlaması nedeniyle duyuyoruz, birinci doğumu sezaryen olan şahıslara ikinci doğumu olağan yolla yapması için zorlayanlar oluyor” diye konuştu.
Azap hamile takibinin kıymetli olduğunu ve bunun güzel yapılması durumunda bayanların vajinal yolla doğumu tercih edeceğini ekledi.
Türkiye’de sezaryenle doğum oranı, pek çok Avrupa ve OECD ülkesinin üstünde.
2017’de Türkiye bu alanda dünya birincisiydi.
Uzmanlara nazaran Türkiye’deki sezaryen oranlarının yüksek olmasında hamileler için fiyatsız doğal doğum şartlarının yetersiz olması ve vajinal doğuma yönelik yaygın kaygılar rol oynuyor.
Dr. Azap, bunun pek çok nedeni olduğunu, hamile takiplerinin gereğince yapılamıyor olmasının, polikliniklerinin kâfi olmamasının ve aile doktorlarında hamile takiplerinin kâfi yapılmamasının bu nedenler ortasında olduğunu söyledi.
“Bir de vakit isteyen bir şey olağan doğum. Vakit ve daha çok emek istiyor” diyen Dr. Azap, hekimlerin hastaya ayıracak vakitlerinin az olması ve özel hastanelerin işleyişi açısından sezaryenle doğumun daha pratik olmasının da öteki nedenler ortasında yer aldığını belirtti.
BBC Türkçe’ye konuşan Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gülnihal Bülbül de sıhhatin özelleştiği, doğumun özel hastanelere taşındığı ülkelerde sezaryen oranlarının süratle arttığını aktarmıştı.
Türkiye’nin yanı sıra Mısır, İran, Güney Amerika ve Avustralya’yı da bu kategoride sayan Dr. Bülbül, “Sağlık hizmetleri özelleştikçe kâr maksadı öne çıkar, daha fazla tetkik ve operasyon yapılır. O nedenle de doğumda operatif doğum biçimi, yani sezaryen görülme oranı artar” demişti.
