AB ülkelerinden iade ürünler alarm zilleri çaldırırken uzmanlar sıkı denetime dikkat çekti
Avrupa Birliği’nin (AB) besin ve yem ticaretinde kamu sıhhatini müdafaaya yönelik olarak paydaşlarını bilgilendirmek için kullandığı Besin ve Yemler İçin Süratli Alarm Sistemi’nde (RASFF) 2024 yılının birinci 11 ayının bilgileri tamamlandı. Buna nazaran Türkiye’den ihraç edilen 281 eserle ilgili pestisit (tarım zehirlileri) oranının aşımı nedeniyle ret kararı verildi. Bu sayı 2023 yılında 167 olmuştu. Türkiye’den gönderilen ve “sınır reddi” kararı verilen eserlerde başı kuru incir, antepfıstığı ve limon çekti. Ret kararı verilen eserler ortasında portakal, limon, mandalina, biber, armut, kuru kayısı, kuru incir, susam tohumu, defne yaprağı, asma yaprağı, detoks çayı, sakız, kuru evcil hayvan maması, kimyon, kekik, köri tozu, yeşil çay, salamura üzüm yaprağı, dut, salatalık turşusu, çörek otu, üzüm, kavrulmuş leblebi ve gül yaprağı da bulunuyor. Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Ahencan Tayakısı konuyu Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.
RİSKLER AZALTILMALI
Pestisit kullanımının, ziraî üretimde sorun olan hastalık, ziyanlı ve yabancı otların olumsuz tesirlerinden ekonomik olarak korunabilmek için tüm dünyada olduğunu anımsatan Tayakısı, “Ancak ziyanlı organizmalarda görülen dayanıklılık, insan ve etraf sıhhati üzerindeki olumsuz tesirler pestisit uygulamalarının hedefine uygun ve riskleri minimize edecek formda gerçekleştirilmesi zorunluluğunu da beraberinde getirmektedir” dedi. Tecrübeli zirai danışmanlar eşliğinde, uygun tesirli unsur, uygun dozda ve hasat ile son kullanım ortasındaki müddet dikkate alınarak kullanıldığında pestisitlerin zehir değil, ilaç olduğunu ve kalıntı sorunu oluşmayacağının altını çizen Tayakısı, “Ülkemizde yürütülen kalıntı tahlil sonuçlarına nazaran pestisit kalıntısı açısından riskli eser sayısının çok az olduğu bildiriliyorsa da AB ye giden eserlerimizde toksin ve pestisit kalıntısı bulunması dikkati çekmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı laboratuvarlar ve yetkilendirilmiş özel laboratuvarlarda tahliller yapılıyor olsa da düzgün metotlar ve kalibrasyon açısından kontrol eksikliği olduğu gerçektir” dedi.
‘ODALAR DAHİL EDİLMELİ’
Tayakısı, “Hasat öncesi tahlilleri yapılacak örneklerin topraktan alınmasında en değerli kontrol ögesi ziraat mühendisleri odası olması gerekirken, bu süreçte Ziraat Mühendisleri Odaları Bakanlık tarafından dışarıda tutulmaktadır. Kontrolün olmadığı ortamda inançlı besin kelam konusu olamaz. Mühendis yoksa insan sağlığı tüccarın insafına kalır” tabirlerini kullandı.
SORU İŞARETLERİ GİDERİLMELİ
Türkiye’den ihraç edilen fakat yüksek ölçüde pestisit kalıntı (zirai ilaç) ya da aflatoksin (küf hastalığı) bulunduğu münasebeti ile iade edilen eser sayısında artışa ait gazetemize değerlendirmede bulunan TMMOB Besin Mühendisleri Odası Genel Başkanı Yaşar Üzümcü ise AB’nin besin alım sürecinde belirli aflatoksin hudutları olduğunu belirterek şunları lisana getirdi: “Bunlar hem kendi insanımız hem dünya üzerindeki beşerler için olmazsa olmaz kriterler. Burada yapılan testlerde çıkmayıp orada yapılan tahlillerde çıkması farklı husus. ‘Yeterince dikkat mi edilmiyor mu’ üzere soru işaretleri oluşuyor. Ülkelerin iade münasebetleri, Tarım ve Orman Bakanlığı ilgili ülkelerden istemeli. Bu bilgiler kamuoyuyla paylaşılmalı. Bu eserlerle yapılan süreçlerin, tahlillerin sonucunun kamuoyuna şeffaf duyurması gerekiyor ki içimiz rahat etsin. Yurttaşlar doğal olarak bu eserleri bize mi yediriyorlar üzere telaşlara kapılıyor. Bu tıp haberler prestijimizi berbat etkiliyor. Hatta besin ihracatını da vakit içerisinde etkileyecektir. Üreticiden ihracatçısına Tarım ve Orman Bakanlığı’nın her ünitesine kadar sıkı denetlenmeli. Gerekli yaptırımlar uygulanmalı.”
KALINTI LİMİTLERİNE DÜZENLEME
Tarım ve Orman Bakanlığı, yurtiçinde üretilen ve ithal edilen besinlerin resmi denetimlerinde uygulanacak azamî pestisit kalıntı limitlerinde güncelleme yaptı. Güncelleme Resmi Gazete’nin tekrarlanmış sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Değişiklikle, yurtiçinde üretilen ve ithal edilen besinlerin resmi denetimlerinde uygulanacak azamî kalıntı limitleri güncellendi. Birtakım besinler için birinci kere kalıntı limiti belirlenirken birçok besinde da limit indirimi yapıldı. Düzenlemeyle, ithal besinler için uygulanan azamî pestisit kalıntı limitlerinde de kapsamlı değişiklik yapıldı. Değişiklikler, AB’nin pestisitlerin azamî kalıntı limitlerini düzenleyen tüzüğü dikkate alınarak yapıldı. Bu kapsamda, ithal besinlerin yeni kalıntı limitlerine nazaran denetim edilerek ülkeye girişlerine müsaade verilecek.??????????????
