ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta yerli üretimin artırılması hedefiyle ithal araba ve kamyonlara yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasına yönelik kararnameyi imzaladı.

Beyaz Saray’da düzenlenen imza merasiminde konuşan Trump, bunu “Amerika’nın kurtuluş gününün başlangıcı” olarak nitelendirdi.

Bununla birlikte tarifelere ait telaşlar, ABD Merkez Bankasının (Fed) gelecek devirde atacağı adımlara yönelik belirsizlikleri artırırken, geçen hafta açıklamalarda bulunan Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, ekonomik belirsizlik nedeniyle bir sonraki faiz indiriminin gecikebileceğini tabir etti.

ALTIN İDDİASI YÜKSELDİ

Geçen hafta jeopolitik gelişmeler yatırımcıların odağında yer aldı. ABD ile Rusya ortasında Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sonlandırılmasına yönelik gerçekleştirilen temaslar hudutlu da olsa optimistlik yaratırken İsrail’in Ortadoğu’daki saldırganlığını artırmaya devam etmesi inançlı liman talebini yükseltti.

Açıklanacak karşılıklılık asıllı tarifelerle birlikte ABD’nin ticaret partnerlerinden gelecek muhtemel misilleme açıklamalarının varlık fiyatları üzerinde tesirli olması bekleniyor.

Bank of America, 2025 için altın fiyat kestirimini 2 bin 750 dolardan 3 bin 063 dolar düzeyine yükselterek, ABD ticaret siyasetindeki belirsizlikler ve Trump’ın tarifelerle yürüttüğü “saldırgan” yaklaşımın fiyatlar üzerinde tesirli olabileceğini belirtti.

Başkan Trump’ın agresif tarife siyasetlerinin sonuçlarına ait kaygılar, jeopolitik risklerle artan belirsizlik ve merkez bankalarının alımları ile altının ons fiyatı geçen hafta 3 bin 86,79 dolarla rekor tazelerken, haftayı 2 bin 85 dolardan tamamladı.

Trump’ın ithal arabalara yüzde 25 gümrük vergisi açıklaması ise dizel ve akaryakıtlı araçlardaki katalitik konvertörlerde yaygın olarak kullanılan platin ve paladyum fiyatları üzerinde tesirli oldu.

Bu gelişmelerin tesiriyle ons bazında fiyatlar, geçen hafta altında yüzde 2, platinde yüzde 0,8, gümüşte yüzde 3,3 ve paladyumda yüzde 1,3 arttı.

BAKIR 10 AY SONRA REKOR TAZELEDİ

Baz metallerde de geçen hafta tarife kaygılarıyla birlikte karışık bir seyir izlendi.

Trump’ın bakıra getirmeyi planladığı tarifeler, arz sorunu, Çin’in destekleyici adımları ve dolara olan talebin azalması, bakır fiyatını 5,33 dolara taşıyarak 10 ay sonra rekor tazelerken, rekor düzeylerden gerileyen bakır, haftayı 5,08 dolardan tamamladı.

Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 0,1 ve nikelde yüzde 2,5 artarken, çinkoda yüzde 3, kurşunda yüzde 0,8 ve alüminyumda yüzde 2,3 azaldı.

YENİ TARİFE TEHDİDİ

Petrol fiyatları geçen hafta, ABD ham petrol stoklarındaki düşüşün talebin arttığına işaret etmesi ve ABD’nin Venezuela ile İran’ın petrol ihracatını sınırlama eforlarıyla yükselirken, yatırımcıların Rusya-Ukrayna barış görüşmelerine temkinli yaklaşımıyla törpülendi.

Trump, Venezuela’dan petrol yahut doğalgaz satın alan tüm ülkelerin ABD’ye yaptığı ticarette yüzde 25’lik tarife ödemek zorunda kalacağını kaydetti. Trump, Truth Social toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Venezuela’nın kasıtlı ve hileli bir biçimde on binlerce hatalıyı gizlice ABD’ye gönderdiğini, Venezuela’nın ayrıyeten ABD ve özgürlüklere düşmanca davrandığını tabir etti.

ABD’nin arabuluculuğunda yürütülen Rusya-Ukrayna barış görüşmelerinin seyri de yatırımcıların odağında kalmaya devam ediyor.

Analistler, görüşmelerin başarılı olması halinde Rus petrol arzının artabileceğini, bunun da petrol fiyatları üzerinde baskı oluşturabileceğini belirtti.

ABD Güç Enformasyon Yönetimi (EIA) ise ülkede ticari ham petrol stoklarının 3,3 milyon varil azalarak 433,6 milyon varile düştüğünü açıkladı.

Bu düşüş, uzmanların yaklaşık 1 milyon 500 bin varil artış beklentisini aşarak ülkede talebin arttığına işaret etti. Dünyanın en çok petrol tüketen ülkesi ABD’de talebin artması fiyatlar üzerinde tesirli oldu.

Bu gelişmelerle geçen hafta Brent petrolün varil fiyatı yüzde 0,9 artarken, New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğalgazın İngiliz termal ünitesi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 2,7 bedel kazandı.

RUSYA-UKRAYNA ATEŞKES GÖRÜŞMELERİ

Geçen hafta tarım emtia da karışık bir seyir izlenirken, Karadeniz’deki belirsizlikler, ABD güç ve ticaret siyasetlerindeki beklenen değişiklikler ve kritik hava şartları fiyatlar üzerinde tesirli olmaya devam etti.

EIA’nın, son periyotta etanol üretiminin düştüğünü ve stokların yükseldiğini açıklamasının akabinde mısır fiyatları üzerinde aşağı taraflı baskı oluştu.

Bununla birlikte, Rusya-Ukrayna ateşkes görüşmeleri, Karadeniz üzerinden tahıl ihracatının inançlı hale gelmesini sağlayarak buğday arzını artırma beklentisi yarattı ve fiyatlar üzerinde baskıya kapı araladı.

Soya fasulyesi fiyatları ise Endonezya’nın nisan ayı ham palmiye yağı referans fiyatını artırması ve Malezya’da palm yağı vadeli kontratların yükselmesiyle, global pazarda rekabet gücünü artırarak kıymet kazandı.

Analistler, USDA tarafından bugün açıklanacak ABD’deki en önemli tahılların mevcut stok düzeylerini detaylı olarak sunan “Tahıl Stokları” ve çiftçilerin yaklaşan ekim döneminde hangi eserleri ne kadar alanda ekmeyi planladıklarına dair iddiaları içeren, öngörülen “ekim raporlarının” fiyatlar üzerinde tesirli olabileceğini kaydetti.

Bu gelişmelerle, geçen hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde yüzde 1,2 ve pirinçte yüzde 0,7 artarken, buğdayda yüzde 5,3, mısırda yüzde 2,4 azaldı.

Öte yandan, ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 3,4, kahvede yüzde 3 azalırken, pamukta yüzde 2,5 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı da haftayı yüzde 3,6 artışla tamamladı.