Ankara Barosu, Adalet Akademisi ve DDK yasa değişikliği hakkında rapor yayımladı: CBK iptallerini yasayla getiriyorlar
Yasayla birlikte akademi; hâkim ve savcı yardımcıları ile hâkim ve savcılara yönelik eğitim planlarını hazırlayacak ve uygulayacak. Meslekte fiilen 8 yılını tamamlamış hâkim ve savcılar, öğretim elemanı olarak vazife yapmak üzere adalet bakanı tarafından akademiye atanabilecek.
Ankara Barosu Yasa İzleme Enstitüsü, kelam konusu yasa teklifine ait rapor hazırladı. Raporlarda kelam konusu düzenlemelerin daha evvel AYM’nin CBK iptalleri üzerine maddelerle getirildiğine dikkat çekildi.
Raporda, AYM’nin “Türkiye Adalet Akademisi Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”nin (CBK) 28 Aralık 2023’te “tümden anayasaya ters olduğu” gerekçesiyle iptal edildiği anımsatıldı. CBK ile yeni geçen yasa ortasında farklar şu tabirlerle açıklandı:
“Kurumsal yapıda değişiklikler getirilmiştir. Danışma Kurulu kaldırılmış ve yerine eğitim kurulu getirilmiştir. Eğitim heyetinin yetkileri, müracaat heyetine nazaran daha kapsamlı hale getirilmiş; stratejik plan kabul etme, eğitim müfredatı onaylama ve standartları belirleme üzere vazifeleri getirilmiştir. Hukuk Araştırmaları Merkezi kurulmuştur. İptal edilen CBK’de meslekte beş yılını tamamlamış hâkim ve savcılar öğretim elemanı olabiliyorken, yeni kanunda bu mühlet sekiz yıla çıkarılmıştır. Hâkim ve savcı yardımcıları ile hâkim ve savcılara yönelik eğitim ve öğretim programları hariç olmak üzere, Akademi hizmetleri fiyatlı hale getirilmiştir.”
AYM İPTAL ETMİŞTİ
Enstitü ayrıyeten Devlet Denetleme Kurulu’na (DDK) vazifeden yetki alma yetkisi veren, bu nedenle reaksiyonlara neden olan ve CHP tarafından AYM’ye taşınan “Bazı Maddelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa Teklifi”ne de ait rapor yayımladı. Yasa değişikliğiyle DDK, kamuya faydalı derneklerle vakıflarda, kooperatiflerde, birliklerde ve bu kurum ve kuruluşların her türlü iştirak ve iştiraklerinde her türlü idari soruşturma, inceleme, araştırma ve denetleme yapabilecek. Ayrıyeten DDK denetiçisi, denetlemeler sırasında kamu hizmetinin gerekleri tarafından vazifesi başında kalmasında sakınca görülen her kademe ve rütbedeki vazifeliler hakkında vazifeden uzaklaştırma tedbirinin uygulanmasını yetkili makamlara önerebilecek, memurlar ve öbür kamu vazifelileri hakkında bu önlemi uygulayabilecek.
Enstitünün raporunda; kelam konusu bu düzenlemenin daha evvel DDK Hakkında CBK’yle getirildiğini fakat AYM tarafından Şubat 2024’te “CBK ile düzenlemez yasak alanda olduğundan, kanunla düzenlenmesi” gerektiği belirtilerek iptal edilmişti. Raporda, kelam konusu düzenlemeyle DDK’ye anayasal çerçeve içinde bulunmayan yetkiler verildiği vurgulandı.
Ayrıca raporda, “Düzenlemede yer alan ‘Kamu hizmetinin gerekleri istikametinden misyonu başında kalmasında sakınca’ görülmesi hali son derece meçhul olup yönetimin bu yetkisini nasıl kullanabileceğine ait bir çerçeve çizilmemiştir. Bu yetkinin kendisi de bu bakımdan ‘anayasadaki hukuk devleti ile yönetimin yasallığı ilkelerine’ alışılmamış görünmektedir” dendi.
