Bolu’daki otel yangını faciasının ardından… 7 ölümcül sorun ve ‘acil’ çözümleri!
Bolu Kartalkaya’da meydana gelen yangın faciası hakkında, İPA Başkanı Başkanı Buğra Gökce toplumsal medya hesabı X’den bir açıklama yaptı.
7 ölümcül sorun 7 acil tahlil başlığı altında paylaşım yapan Gökce, yangın yönetmeliği açısından kontroldeki boşluklara dikkat çekti.
Gökce problemleri ve tahlil tekliflerini şöyle sıraladı:
“Bolu’da yaşadığımız acı felaket ile 78 vatandaşımızı kaybettik. 2000 yılından sonra dünyada tek bir binada çıkan yangında yaşanan en ağır kayıplardan birini yaşadık. Bu felaketi yaşamamıza neden olan 7 değerli sorun var.
“MÜCAVİR ALANLARDAKİ YAPILARIN, KONAKLAMA TESİSLERİNİN YANGIN YÖNETMELİĞİ AÇISINDAN KONTROLÜNDE BOŞLUK VAR”
1-Yetki ve Kontrol: Büyükşehir olmayan Vilayet Belediyelerinin mücavir alanlardaki yapıların, konaklama tesislerinin yangın yönetmeliği açısından kontrolünde boşluk var. Bu sebeple Vilayet Belediyeleri buradaki tesisleri denetleyemiyor. Nizamlı kontrol olmayınca da bu bölgelerdeki yapıların yangın güvenliği zayıflıyor.
Çözüm: Vilayet Belediyelerinin itfaiye teşkilatları Belediye ve mücavir alan hudutları dışında da yetkilendirilmeli ve onayları olmadan vilayet özel yönetimleri tarafından rastgele bir ruhsat verilmemelidir.
2-Mevzuat: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’teki ‘mevcut yapı’ tarifi, eski binaların yangın tedbirleri için zorunlulukları kaldırmış durumda. 29 Haziran 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan değişiklikle 2007’den evvel yapı ruhsatı başvurusu yapılmış ve o tarihten evvel tamamlanmış binalar, ‘mevcut yapı’ olarak kabul edilmiştir. Bu değişiklik, geçmişte mevzuat eksiklikleri nedeniyle alınması gereken yangın tedbirlerinin eksik uygulanmasına yol açıyor.
Çözüm: Yürürlükteki mevzuata nazaran ‘mevcut yapı’ olarak tanımlanan lakin yangın yönetmeliğine nazaran yetersizlikleri olan binalara gerekli müddet verilerek yangın yönetmeliğinde belirtilen kuralları sağlayarak inançlı yapılar haline gelmeleri sağlanmalıdır.
“BAKANLAR KURULU KARARI İLE 2012’DEN İTİBAREN BİNALARIN YANGIN GÜVENLİĞİ ZAAFİYETE UĞRADI”
3-İtfaiye Yetkilerinin Azaltılması: 5 Nisan 2012 günü Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararı ile itfaiyelerin uygun görüşü verme koşulu kaldırıldı. ‘Projeler; ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır.’ biçiminde bir karar getirildi. Bu düzenleme ve Etraf, Şehircilik Bakanlığı’nın yayınladığı genelge sonucunda yangın projelerinin itfaiye elemanlarınca incelenmesi ve iskan denetimleri itfaiye tarafından yapılması süreci kaldırıldı. Binaların yangın güvenliği zaafiyete uğradı.
Çözüm: Bilhassa kamusal hizmet sunan yapılar başta olmak üzere her tıp ölçek ve yapıda İtfaiyelerin yangın güvenliği raporu verilmeden hiçbir ruhsat verilmemelidir.
“TURİZM BAKANLIĞI’NIN YETKİ GENİŞLEMESİ İLE BÜYÜK RİSK ORTAYA ÇIKTI”
4-Turizm Bakanlığı’nın Yetki Genişlemesi: Turizm Bakanlığı yeterli donanım ve takımı bulunmamasına karşın her türlü ruhsat verme yetkisine kavuştu. Donanımı olmayan kurumun ruhsat düzenleyemeyeceği ruhsatı veren kurumun da denetlemekle sorumlu olduğu unsuruna muhalif bu düzenleme ile bilhassa vatandaşların toplu halde bulunduğu turistik konaklama tesisleri açısından büyük bir risk ortaya çıktı.
Çözüm: Bu yetkinin kaldırılması. İtfaiye Teşkilatı’nın onayı olmadan hiçbir ayrıca kurumun ruhsat veremeyeceği tarafındaki düzenlemenin hayata geçirilmesi.
“ELEKTRONİK ALGILAMA VE SÖNDÜRME SİSTEMLERI YAYGINLAŞTIRILMALI”
5-Elektronik algılama ve söndürme sistemleri: Bu sistemler insanların toplu halde bulunduğu yurtlar, okullar, hastaneler, oteller, cezaevleri, metro istasyonları, ibadethaneler üzere tüm binalarda bulunmamaktadır.
Çözüm: Bu sistemler yaygınlaştırılmalı, bakımının ve yıllık denetimlerinin sağlanabilmesi için ivedilikle mevzuat değişikliği yapılmalı, sistemlerin fonksiyonlarını tam olarak yerine getirip getirmediğine ait denetimler ise, yıllık dönemlerle bu alanda uzmanlaşmış elektrik-elektronik mühendisleri tarafından gerçekleştirilmelidir.
“TESİSATLAR ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI‘NIN ÖNGÖRDÜĞÜ STANDARTLARLA UYUMLU HALE GETİRİLMELİ”
6-Elektrik, elektronik tesisatları, mutfak ve bacaların sistemli bakımı ve periyodik denetimleri: Ülkemizde yangınların en kıymetli çıkış sebebi elektrik ve elektronik tesisatlarda yaşanan problemlerle, mutfak ve bacaların bakımıyla ilgilidir.
Çözüm: İtfaiyeler ve akredite kuruluşlarca mutfak ve bacaların denetlenmesi ve temizlenmesi, elektrik tesisatlarının memleketler arası standartlara uygun formda kurulabilmesi için ‘Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği‘ndeki eksiklerin giderilmesi, Yapı Elektronik Sistem ve Tesisatları İşletme Sorumlusu‘na ait düzenlemelerin, Elektrik Mühendisleri Odası‘nın öngördüğü standartlarla uyumlu hale getirilmesi, elektrik tesisatları, topraklama sistemleri ve yıldırımdan korunma sistemlerinin sistemli olarak uzman mühendislerce denetim edilmesi ve raporlanması.
7-Düzenli ve Periyodik Kontrol: İskan sonrasında kamusal hizmet sunan binalar ve toplu bulunulan yerler başta olmak üzere tüm yapıların nizamlı ve periyodik kontrolü yapılmamaktadır. Bu nedenle çeşitli eklentiler ve ek yapılarla iskan kaideleri bozulmaktadır.
“DÜZENLİ KONTROL GEREKLİ”
Çözüm: Kamusal hizmet sunan binalar başta olmak üzere tüm yapılarda kaçak eklenti, ek kat, materyal değişimi, yangın ve alarm sistemlerinin çalışır halde tutulmaması, elektrik ve tesisatların öngörülenden fazla yükleme yapılması, baca temizliğinin geciktirilmesi yahut yapılmaması üzere uygunsuzlukların nizamlı ve periyodik olarak denetlenmesi, raporlanan eksikliklerin belirlenen mühlet içerisinde giderilmemesi halinde ticari işletmenin faaliyetine son verilmesine kadar varan ağır yaptırımlar getirilmelidir.”
“YANGINDAN MÜHENDİSLİK, AKIL VE BİLİM KORUR”
Gökce, açıklamasını şu cümlelerle bitirdi:
Yangından mühendislik, akıl ve bilim korur. Şayet halkın çıkarlarını korumak istiyorsak mevzuatta da bu adımları atmak zorundayız. Hükümet sırtını akla ve bilime dönerse sonucu felaket olur.”
