Bu bitki dünyada sadece Tunceli’de yetişiyor!
Munzur Üniversitesi Tunceli Meslek Yüksek Okulu Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Kısmından Doç. Dr. Mehmet Yavuz Paksoy tarafından yapılan alan araştırmasında dünya üzerinde yalnızca Tunceli’nin Pülümür ilçesine bağlı Kocatepe köyü Yalmanlar mezrasında bulunan yeni bir bitki tipi keşfedildi.
Bitkiye ait bilgi veren Doç. Dr. Paksoy, “Heracleum (öğrek otu) cinsi Apiaceae (maydanozgiller) familyasında yer alır ve ülkemizde 18 farklı tipi yayılış göstermektedir. Heracleum Munzurense (Munzur Öğreği) tipi, gövdenin pubescent ve geriye yatık tüylü olması, yaprakların unipinnat ve pinnatisekt olması, çiçek taşıyan ışınların eşit ve uzun olması, çiçek saplarının pubescent tüylü olması, petallerin beyaz-pembe renkli olması, meyvesinin geniş eliptik-dikdörtgenimsi olması geriye yatık sert tüylerle kaplı olması ve septat salgı kanallarının olmasıyla öteki Heracleum çeşitlerinden ayrılmaktadır. Heracleum munzurense (Munzur öğreği) tipi Selçuk Üniversitesi ve Moskova Üniversitesinde vazife yapan bilim insanları ile ortak bir çalışma sonucunda dünya literatürüne kazandırmış bulunmaktayız” dedi.
NESLİ TEHDİT ALTINDA
Bitkiyi Pülümür ilçesine bağlı Kocatepe köyü ile Yalmanlar mezrası ortasında tespit ettiklerini aktaran Doç. Dr. Paksoy, “Buranın dışında dünyada öteki bir yerde yayılışı yok. Yayılış alanı da bir kilometrekareden daha küçük. Milletlerarası bitki müdafaa kriterlerine nazaran kuşağı tükenme tehlikesi altında ve bu tehlike çok yüksek. Bunun birinci nedeni yayılış alanı çok dar. İkincisi de bölgede otlatma çok fazla. Meralar dinlendirilir ya da daha az sayıda hayvan yaylaya çıkarılırsa bunun önüne geçebiliriz. Bitki meyveye geçtiği vakit içinde bulunan kimyasal unsurlardan ötürü hayvanlar pek tercih etmiyor. Lakin tazeyken hayvanlar yediği için bir kısıntı. O yüzden otlatma bu bitki için en büyük tehdit. Bölgede en fazla 40 birey sayabildik. Bu sene tekrar popülasyonunun artıp artmadığını tespit etmek için takibini yapacağız” diye konuştu.
Mera komitelerinin kararları alırken üniversitede mevzuyla ilgili bilim insanlarının görüşlerini de alması gerektiğine vurgu yapan Doç. Dr. Mehmet Yavuz Paksoy, “Komisyonun üniversitede bu mevzular üzerine çalışan hocalardan bilgi alması faydalı olur. Biz bitki çeşitliliğini, endemik tiplerin nerede olduğunu tespit edip, yayınladık. Elimizde bu bilgiler mevcut. En azından görüş olarak başvurulsa o bölgelerdeki endemik cinsler bir nebze de olsa korunmuş olur. Zira Tunceli’den neredeyse her yıl dünyaya yeni bir tıp tanımlıyoruz. Biyoçeşitliliğin yüksek olduğu bu coğrafyanın korunması son derece önemli” biçiminde konuştu.
