Cemil Tugay: Cezasızlık politikasının son bulması şart
Lâik hukuk sisteminin temeli niteliğindeki Türk Uygar Kanunu’nun kabulünün 99. yılında Tarihi Havagazı Fabrikası’nda “Medeni Kanunun Kabulünün Türk Bayanın Statüsüne Katkısı ve Bayan Örgütlenmesinin Önemi” başlıklı panel düzenlendi. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Türk Kadınlar Birliği iş birliği ile yapılan panele eşi Öznur Tugay ile birlikte katılarak açılış konuşması gerçekleştiren İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, “Mücadelemiz şimdi bitmedi. Günümüzde bayanların iş gücüne iştirak oranı yüzde 50’ye bile yaklaşmış değil. Bayanların tüm eğitim seviyelerinde erkeklere nazaran daha düşük maaş aldıklarını biliyoruz. Meclis temsiliyetinde bayanlara yalnızca yüzde 20’lik bir alan ayrıldığını biliyoruz. Bayana yönelik şiddeti, cinayetleri, cinsiyet eşitsizliğini biliyor ve ne yazık ki yaşıyoruz. Aile içinde eşitlik getiren, aile yapısını çağdaşlaştıran bu kanunun kabulünün üzerinden 99 yıl geçmesine karşın bugün ne yazık ki daha ileri bir noktaya gittiğimizi söyleyemiyoruz. Bayana yönelik şiddet son bulmadan medeniyetten kelam edemeyiz. Cezasızlık siyasetinin son bulması kaidedir. Bunun için bir an evvel İstanbul Sözleşmesi’ne geri dönülmeli, 6284 sayılı yasa eksiksiz uygulanmalıdır” tabirlerini kullandı.
“KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ ÜZERİNE DÜŞÜNMELİYİZ”
Çok özel ve çok pahalı bir sebeple bir ortada olduklarını vurgulayan Lider Tugay, Türk Uygar Kanunu’nun yalnızca bayanlar değil, erkekler için de değer taşıdığını belirtti. Lider Tugay, “Kadınlar özgürleşmedikçe, toplumumuzun kalkınması ve gelişmesinde faal rol almadıkça erkeklerin tek başına ne bu ülkeyi ne de dünyada öbür toplumu yüceltmesi, geliştirmesi, kalkındırması mümkün değil. Başında tutsaklık yaşayan, özgürlüklerinden yoksun bir annenin yetiştirdiği evlatların da beklediğimiz olgunluğa, hamasete, akla, bilgiye sahip olmasını beklemek mantıklı değil. Bugün hem Türk Uygar Kanunu’nun yıl dönümünü hatırlarken, öteki taraftan bu vesileyle bayan erkek eşitliği üzerine bilhassa düşünmeliyiz” kelamlarına yer verdi.
“TÜRK BAYANI İÇİN MİLATTIR, LAİKLİĞİN BELGESİDİR”
Tam 99 yıl evvel bugün kabul edilen Türk Uygar Kanunu’nun, Türk bayanı için milat, birebir vakitte laikliğin dokümanı olduğunu söyleyen Lider Tugay, “Aile yapısına eşitlik ve adalet getirerek toplumumuzu çağdaş uygarlıklar düzeyine taşıyan bir ihtilaldir. Ülkemizin kurtarıcısı ve kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün, toplumu muasır medeniyetler düzeyine çıkarma mefkuresinin en değerli yapı taşlarından biri olan bu ihtilal, tıpkı başkaları üzere evvel Gazi’nin aklında olgunlaşmıştır. Atatürk, toplumun çağdaşlaşması için evvel bayanı ikinci sınıf vatandaş olmaktan çıkarıp ona hak ettiği pahası vermiş, kadın-erkek eşitliğini sağlayan ihtilaller yapmıştır” sözlerini kullandı.
“CUMHURİYET’İN KALESİ İZMİR’DİR”
Yeni yeni emekleyen Cumhuriyet’e yürümeyi öğretenlerin Halide Edip Adıvar, Nezihe Muhiddin, Afet İnan, Sabiha Gökçen, Türkan Akyol, Şükufe Ünal üzere vatanperver bayanlar olduğunu söyleyen Lider Tugay, kelamlarına şöyle devam etti: “Ve İzmir… İzmir, Cumhuriyet’in aydınlık yüzü, özgürlüğün ve eşitliğin, kurtuluşun ve kuruluşun kentidir. Ülkemizin çağdaşlaşma uğraşının en güçlü destekçisidir. Doğusundan batısına; kuzeyinden güneyine bu topraklarda yaşayan herkes bilir ki Cumhuriyet’i kalesi İzmir’dir. Kentimiz, laikliğin, çağdaşlığın, ilericiliğin en büyük garantisidir. Bugün de bu çizgimizden bir milim dahi vazgeçmeden, birebir ruh ve inançla sizlerle bir ortada olmanın onurunu yaşıyoruz. Âlâ ki varsınız, yeterli ki bu gayrette omuz omuza, yan yanayız.”
“BİR KENT BAYANLARIYLA YÜKSELİR, BAYANLARIYLA GÜÇLENİR”
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından bayanların toplumsal hayatta daha fazla kelam sahibi olması, ekonomik bağımsızlığını kazanması ve her alanda daha güçlü bireyler olması için projeler üretildiğinin altını çizen Lider Tugay, “Çünkü biliyoruz ki bir kent bayanlarıyla yükselir, bayanlarıyla güçlenir. Pekala, bunu kimlerin sayesinde biliyoruz, ülkemizin iktisadi temellerinin atıldığı İzmir İktisat Kongresi’nden evvel Bayanlar Kongresi’ni düzenleyen Nezihe Muhiddin sayesinde biliyoruz. Kongreye Latife Hanım ile teşrif eden, Ulu Başkanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk sayesinde biliyoruz. İktisat Kongresi’ne katılan tam 500 İzmirli bayanın hamaseti sayesinde biliyoruz. Belediye olarak bayana yönelik şiddeti önlemek için bilinçlendirme çalışmaları yapıyoruz. Şiddet gören bayanlara hukuksal, ruhsal dayanak veriyoruz. Bayan sığınma konutlarımızı güçlendiriyoruz. Bayan istihdamının artırılması için meslek edindirme eğitimleri veriyoruz, bayan kooperatiflerini destekliyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki farkındalığı artırma çalışmaları yapıyoruz” diye konuştu.
“YAŞASIN EŞİTLİK VE ADALET”
“Bugünler bitecek, bugünler geçecek” diyen Lider Tugay, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bu ülkenin aydın insanları, vatanperverleri, gençleri, bu gayretten asla vazgeçmeyecek. Biz, asla vazgeçmeyeceğiz. Bayanlarla el ele yürüyerek kurulan Cumhuriyet, yeniden bayanların ellerinde yükselmeye devam edecek. Bayan hak ve özgürlüklerini koruyup yüceltmekte hep yan yanayız. Bizim yolumuz, büyük Atatürk’ün gösterdiği medeniyet yoludur. Laikliğin teminatı olan Türk Medeni Kanunu, bu yoldaki rehberimizdir, anahtarımızdır. Yaşasın laik ve demokratik Türkiye Cumhuriyeti. Yaşasın eşitlik ve adalet.”
MAHMUT ESAT BOZKURT’U ANDI
Konuşmasında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında ve yükselmesinde gayret veren herkesi anmak gerektiğini söz eden Lider Tugay, kelamlarını şöyle sonlandırdı: “Bu noktada Mahmut Esat Bozkurt’u da anmak isterim. Türkiye Cumhuriyeti çok genç. Birtakım haklar o kadar güç kaidelerde kazanıldı ki, bunların kesinlikle bilinmesi, hatırlanması lazım. Bilhassa bayanlara şu anki durumun bir yazgı olmadığını anlatmalıyız. 1. Dünya Savaşı’ndan evvel İsviçre’ye hukuk eğitimi için giden Mahmut Esat Bozkurt bu yüzden kıymetlidir. Kurtuluş Savaşı’nın başlamasıyla çabucak ülkemize geri dönmüş, Kuvayı Ulusala gayretini örgütlemiş bir Kurtuluş Savaşı kahramanıdır. Bu büyük hukukçuya, büyük beşere Atatürk hayatı boyunca özel bir sevgi ve hürmet duymuştur. Uygar Kanun’un hazırlanmasında en büyük rolü ona yüklemiştir.”
“TÜRK MEDENİ KANUNU, BAYAN DEVRİMİNİN TEMELİDİR”
Türk Kadınlar Birliği (TKB) Genel Lideri Sema Kendirci Uğurman da “Biz Cumhuriyet’in bir bayan ihtilali olduğunu söyleriz ama Türk Medeni Kanunu, bu bayan ihtilalinin temelidir, özgürlüğünün yoludur, kimlik ve kişilik kazanmasının sembolüdür. Kanun yürürlüğe girdiğinden beri bu ülkede bayan bütün alanlarda kelam sahibi olmuş ve kendi geleceği için gayretini sürdürmüştür. Ulu Önder’in bu ufku genişleten çalışmaları sırasında ardında sürekli örgütlü bayan gücü olmuştur. Bu da Türk Bayanlar Birliği’dir. Bugün başarılarımızı konuşacağız, neler yaptığımızı anlatacağız, çabamızdan asla vazgeçmeyeceğimiz konusunda İzmir’in önünde kelam vereceğiz. Daima birlikte başaracağız. Her yerde, her vakit bayanlar başaracak” sözlerini kullandı.
“BU KARANLIK AYDINLIĞA DÖNECEK”
Türk Kadınlar Birliği İzmir Şube Lideri Sevtap Hoş ise şöyle konuştu: “Türk Uygar Kanunu’nun kabulünün yıl dönümü, tıpkı vakitte İzmir İktisat Kongresi’nin de yıl dönümü. Bugün bayan hakları gayretinde ‘yaşadıklarımız, kederlerimiz, sevinçlerimiz, anılarımız, başardıklarımız, başaramadıklarımız’ deyip bu yolda kahramanca emek veren hocalarımızla konuşuyoruz. İzmir Büyükşehir Belediye Liderimiz Dr. Cemil Tugay ve tüm grubuna çok teşekkür ediyoruz. Uygun ki varız, güzel ki varsınız. Bu seyahat devam edecek, biz bayanlar sayesinde bu karanlık aydınlığa dönecek.”
Konuşmaların arından Türk Kadınlar Birliği Genel Lideri Sema Kendirci Uğurman tarafından Lider Tugay’a, TKB’nin 100. yılında basılan hatıra pulu armağan edildi.
PANEL DÜZENLENDİ
TKB Genel Başkanı Sema Kendirci Uğurman’ın moderatörlüğünde yapılan panele Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Milletvekili Doğuş Derya, bayan hakları aktivisti avukat Hülya Gülbahar, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Feride Acar ve Ankara Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eser Köker konuşmacı olarak katıldı.
