Cumhuriyet perde arkasını yazdı: Proje okullarında büyük tasfiye!
2014 yılında birkaç okulda pilot olarak başlayan “proje okulu” uygulaması, bugün 2 bini aşkın okulda yürütülüyor. Eğitimde kaliteyi artırma savıyla hayata geçirilen sistem, vakitle imtihansız atamalar, takımlaşma ve öğrencilerin mağdur edildiği bir yapıya dönüştü. Son kriz ise Nisan 2025’te yaşandı. Türkiye’nin en esaslı liselerinde vazife yapan binlerce öğretmen, yeniden atama listelerinde yer bulamayarak bir gecede misyondan alındı ya da diğer yere atama yapıldı.
ŞUANA KADAR ‘5 BİN’
Proje okulları fikri birinci olarak 2014’te periyodun MEB Müsteşarı ve şimdiki MEB Bakanı Yusuf Tekin tarafından ortaya atıldı. Bu okullar, özel program ve projelerle donatılmış, özgün eğitim yapıları olarak tanıtıldı. Lakin birinci uygulamalarda bile önemli sıkıntılar baş gösterdi. Proje statüsü verilen liselerin yönetici ve öğretmen kadroları bir gecede değiştirildi.
Kadıköy Anadolu, İstanbul Erkek, Vefa ve Ankara Atatürk liselerinde tecrübeli takımlar adeta sürgüne gönderildi. 2016’da çıkarılan yönetmelikle, proje okullarındaki öğretmenlere 8 yıl sonu getirildi. Yani yıllarını okuluna adamış eğitimciler, mühlet dolunca diğer okullara gönderilmeye başlandı. MEB bilgilerine nazaran bu uygulamayla 5 binin üzerinde öğretmen yer değiştirmek zorunda kaldı.
MÜLAKAT VAR, ŞEFFAFLIK YOK
Proje okullarına öğretmen atamaları merkezi sınavla değil, direkt bakan onayıyla yapılıyor. 2018 sonrası mülakat sistemi getirildi fakat süreçte puanlama kriterleri hiçbir vakit kamuoyuna açıklanmadı. Eğitim sendikaları, bu sistemi “yandaş kadrolaşmanın yeni biçimi” olarak tanımladı. Türk Eğitim-Sen ve Eğitim-İş, “Bu okullar kimsenin özel mülkü değil” diyerek uygulamaya karşı çıktı.
NİSAN 2025’TE BÜYÜK KIYIM
8 Nisan’da MEB, proje okullarındaki öğretmen atama sonuçlarını duyurdu. Kadıköy Anadolu, İzmir Atatürk, Bursa Anadolu, Trabzon Lisesi üzere ülkenin en seçkin okullarında vazife yapan yüzlerce öğretmen, yeni listelerde yer almadı. Vazife müddeti dolan öğretmenler “il emrine” verildi. Atamaların hangi kriterlere nazaran yapıldığı ise tekrar açıklanmadı.Okullarda öğrenciler öğretmenlerine gözyaşlarıyla veda etti. “Öğretmenime dokunma”, “Lise öğrencileri yalnız değildir” sloganlarıyla toplumsal medyada kampanyalar başlatıldı. Kadıköy Anadolu’da öğrenciler derslere girmedi, veliler de takviye verdi. Eğitim İş’in datalarına nazaran bu projeyle yaklaşık 5 bin öğretmenin yeri değişti.
SENDİKALAR VE MUHALEFET TEPKİLİ
Eğitim-İş Genel Başkanı Kadem Özbay, yaşananları “eğitim kıyımı” olarak nitelendirerek, “On binlerce öğretmen hiçbir kriter olmadan misyondan alındı. Bu, kamusal eğitimin tasfiyesidir” dedi. Eğitim-Sen hukuksal çaba başlatacaklarını duyurdu. Türk Eğitim-Sen ise sistemin “sadakat temelli kadrolaşma” haline geldiğini belirtti.
ÖĞRENCİLER EYLEMDE
Öte yanda öğrencilerden arka arda hareket haberleri geliyor. İstanbul’daki esaslı okullardan Vefa Lisesi’nde öğrenciler, misyondan alınan öğretmenlerine takviye maksadıyla okul bahçesinde oturma aksiyonu gerçekleştirdi. Mezunlar da okul binası önünde toplanarak öğrencilere dayanak verdi. Eyleme Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili ve Vefa Lisesi mezunu Sera Kadıgil de okul kapısından katılarak dayanak sundu. Ankara’da Betül Can Anadolu Lisesi öğrencileri, birinci ders saatine girmeyerek yansılarını ortaya koyarken, İstanbul Florya Tevfik Ercan Anadolu Lisesi öğrencileri dövizlerle okul bahçesinde oturma aksiyonu yaptı.
İzmir Atatürk Lisesi öğrencileri ise öğretmenlerinin keyfi biçimde gönderilmesini okul bahçesinde düzenledikleri aksiyonla protesto etti ve kamuoyuna bildiri okudu. Yıldız Teknik Üniversitesi Maçka Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi öğrenci ve mezunları da ses getiren bir karara imza attı; hukuksuz formda misyondan alınan 15 öğretmenlerine sahip çıkan öğrenciler, tüm baskılara karşın 14 Nisan’ı akademik boykot günü ilan ederek derse girmedi, forumlar düzenledi.
