Dünya’nın derinliklerinde keşfedildi: Everest’ten 100 kat daha büyük
Hollandalı bilim insanları, Everest Dağı’ndan yüzlerce kilometre daha uzun olan iki yeraltı dağına yeni bir ışık tutarak, bu devasa yapıların düşünüldüğünden çok daha eski olabileceğini ortaya koydu.
Gerçek manada çığır açan bu araştırma, geçtiğimiz günlerde Nature mecmuasında yayımlandı.
Baş araştırmacı Dr. Arwen Deuss, “Kimse ne olduklarını ve süreksiz bir fenomen mi yoksa milyonlarca hatta tahminen de milyarlarca yıldır orada mı durduklarını bilmiyor” diyerek bu yapıların gizemini vurguladı.
Yaklaşık 998 km yüksekliğindeki bu yeraltı ‘kaya adaları’, Everest’in tepesinin 100 katı büyüklüğünde ve gezegen üzerindeki öteki tüm coğrafik yapılardan büyük.
İKİ DEV YAPI: BİRİ AFRİKA’NIN, BAŞKASI PASİFİK’İN ALTINDA
Bu iki “süper kıta”, dünya yüzeyinin yaklaşık 1931 km altında, çekirdek ile kabuğun altındaki yarı katı alan olan mantonun kesiştiği noktada yer alıyor. Biri Afrika’nın, başkası ise Pasifik Okyanusu’nun altında bulunuyor.
Dr. Deuss’a göre bu bölgeler, devasa bir tektonik plaka mezarlığı ile çevrili. Dalma-batma ismi verilen bu süreçte bir tektonik plaka başkasının altına girerek 3 bin kilometre derinliğe kadar batıyor.
BÜYÜK SARSINTILAR, YERALTI YAPILARINI ORTAYA ÇIKARDI
Yer bilimciler, büyük zelzeleler sonucu yayılan sismik dalgaları tahlil ederek bu devasa yeraltı yapılarını tespit etti. Zelzeleler gezegenin bir çan üzere çalmasına neden olur ve bu muhteşem kıtalara çarptığında ‘akortsuz’ ses çıkarır.
“Büyük Düşük Sismik Sürat İlleri” (LLSVP) ismi verilen bu yapıların varlığı, bu sismik dalgaların aşağıda yavaşlamasıyla keşfedildi.
YAPILAR DÜŞÜNÜLDÜĞÜNDEN DAHA SICAK VE DAHA ESKİ
Yeni araştırmaya nazaran, bu devasa yapılar yalnızca etrafındaki tektonik plakalardan daha sıcak değil, birebir vakitte yarım milyar yıl daha yaşlı.
Bilim insanları, sismik dalgaların sönümlenmesi olgusunu incelerken beklenmedik bir sonuçla karşılaştı. Sujania Talavera-Soza, LLSVP bölgelerinde çok az sönümleme tespit ettiklerini ve bunun “tonların yüksek çıkmasına” neden olduğunu belirtti. Buna karşılık, soğuk plaka mezarlıklarında dalgaların çok daha fazla sönümlediğini ortaya koydu.
Talavera-Soza, bu durumu sıcak havada koşmaya benzeterek, “Sadece yavaşlamakla kalmazsınız, tıpkı vakitte daha çabuk yorulursunuz” dedi.
MANTONUN BEKLENENDEN DAHA AZ FAAL OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI
Bu bulgular, mantonun süratli aktığı ve yeterli karıştığı istikametindeki yaygın bilimsel görüşle çelişiyor.
Araştırmacılar, mantonun beklenenden çok daha az hareket ettiğini gözlemleyerek, bu devasa yapıların dünya biliminde ihtilal niteliğinde yeni tartışmalara yol açacağını belirtti.
