Hayaletler Çarkı hakkındaki güçlü teoriye darbe vuruldu
Golan Tepeleri’ndeki en az 5 bin yıllık Rujm el-Hiri, Hayaletler Çarkı diye de biliniyor. 1968’de keşfedilen labirent gibisi yapının merkezinde yığılmış kayalar yer alıyor. Bunun etrafıysa bazalt taşlardan çok sayıda eşmerkezli çemberle çevrili.
150 metre çapındaki bu devasa yapının inşa emeli uzun vakittir tartışılıyor. Bilim insanları, Hayaletler Çarkı’nın savunma kalesi yahut kıymetli birinin mezarı olabileceği üzere teoriler öne sürüyor. Lakin “Doğu’nun Stonehenge’i” diye anılan yapının gözlemevi olduğu fikri başkalarına kıyasla çok daha baskındı.
YAYGIN TEORİ ÇÜRÜLTÜ
Independent Türkçe’nin haberinde yer verdiği detaylara nazaran 1998 tarihli bir çalışmada Rujm el-Hiri’nin, gündönümleri, ekinokslar, Sirius yıldızı ve öbür gökcisimlerinin pozisyonuna nazaran hizalandığının bulunması bu teoriyi destekliyordu.
İsrail’deki Tel Aviv ve Negev Ben-Gurion üniversitelerinden araştırmacılar bu teoriye büyük bir darbe vurdu. Bulguları hakemli mecmua Remote Sensing’de yayınlanan çalışmayı yürüten grup, Rujm el-Hiri’nin yer aldığı bölgedeki tektonik faaliyetlerin geçmişini inceledi. Araştırmacılar manyetik alanın kaya ve toprakta bıraktığı izleri de tahlil etti.
Bilim insanları tektonik faaliyetler sonucu yapının tarafının vakit içinde değiştiği sonucuna vardı. Takım makalede şöyle yazıyor:
Analizler, Rujm el-Hiri’nin bulunduğu alanın saat istikametinin bilakis döndüğünü ve birinci pozisyonundan onlarca metre kaydığını ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, duvarların ve girişlerin tarafının MÖ 4000-2000 periyoduyla tıpkı olmadığını ve bu nedenle yapının, gökcisimlerine nazaran hizalanmadığını söylüyor:
Rujm el-Hiri’nin bir gözlemevi olması beklenen değil.
Araştırmacılar yapının inşaatının MÖ 4500’lerde başlamış olabileceğini lakin çeşitli kısımların MÖ 3600 ila 2300’de tekrar inşa edildiğini düşünüyor. Ayrıyeten sonraki yüzyıllarda da birkaç değişiklik yapılmış olması olası.
Rujm el-Hiri’nin tam olarak hangi gayeyle yapıldığının belirlenmesi için daha fazla araştırmaya muhtaçlık var. Yapının içinde çok az tarihi eser bulunması bilim insanlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan biri.
Diğer yandan araştırmacılar bölgede pek çok şeyin keşfedilmeyi beklediğini düşünüyor.
