Marmara Denizi yeniden müsilaj tehlikesi altında: ‘Yüzeye yaklaşıyor’ uyarısı
Uzmanlar ve gözlemciler, Marmara Denizi’nde müsilajın 30 metre derinliğe kadar her tarafı sardığını, nisan ve mayıs ayları üzere yüzeye çıkabileceğini ve 2021’e kıyasla daha ağır bir etraf felaketi yaşanabileceği konusunda uyarıyor.
Marmara Denizi’nde daha evvel 2007-2008 ve 2021 yıllarında gözlemlenen müsilaj oluşumu, deniz ekosistemini bu yıl da tehdit ediyor.
71 yaşındaki etraf gönüllüsü ve Büyükada sakini Serço Ekşiyan, Marmara Denizi’nde 1973 yılında tüplü dalışa başladığını ve yaşanan değişime tanıklık ettiğini söyledi. Ekşiyan, “Şanslıyım, o hoş günleri gördüm. Ancak bugünleri gördüğüm için de şanssızım. Birtakım gençler herhalde daima böyleydi zannediyorlar. Fakat bu türlü değildi, burası Maldivler, Kızıldeniz üzereydi. Hiç oralara gitmeye gerek yoktu” dedi.
Ekşiyan, Marmara Denizi’nde birinci müsilajı 2007 Kasım’da bir dalış esnasında gördüğünü ve bunu kamerayla kaydettiğini belirterek, o devirde İstanbul Üniversitesinden bilim insanlarının, Adalar Belediyesi aracılığıyla kendisine ulaştığını, manzaraları ve müsilajı sorduklarını anlattı.
2007’de başlayan müsilajın nisanda kaybolmaya başladığını ve 2010’a kadar devam ettiğini belirten Ekşiyan, “2020 Kasım’ında tekrar müsilajla karşılaştım. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesindeki Mustafa Sarı Hoca’yla irtibata geçtim ve paylaşımlarda bulunmaya başladık. Su yüzeyine çıkan müsilajı herkes gördü.” dedi.
2021’deki müsilajın daha ağır olduğunu belirten Ekşiyan, 2007 ile 2021 ortasındaki farkı şu formda açıkladı: “2007’deki müsilaj suyun üzerine kütle halinde çıkmamıştı, lakin 2021’de o denli oldu.” Ekşiyan, şu anda müsilajın 30 metre derinliğe kadar yayıldığını, 1 metre derinlikte bile küçük kesimler halinde olduğunu belirtti ve müsilajın nisan ve mayıs aylarında yüzeye çıkmasını beklediğini söyledi. Ayrıyeten ilgisizlik ve tahlil için gecikmelerin kendisini ıstıraba boğduğunu tabir etti.
SICAKLIK, KİRLİLİK VE DURAĞAN DENİZ KOŞULLARININ ETKİSİ
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı, deniz yüzeyi sıcaklıklarının ortalamadan yüksek, deniz kaidelerinin durağan ve kirlilik yükünün fazla olmasının müsilaj için “tetikleyici üçlü mekanizma” oluşturduğunu belirtti. Sarı, iklim değişikliği nedeniyle deniz yüzeyi sıcaklıklarının arttığını ve kirliliğin de müsilajın artmasına neden olacağını söyledi.
Sarı, 2021’deki müsilajın 2007-2008 yıllarına nazaran daha fazla olduğunu, bu yılın da 2021’den daha ağır olacağını tabir etti. “Gidişat, 2021’deki üzere ağır bir müsilajın yüzeye gerçek yaklaştığını gösteriyor. Ne yazık ki, bu yıl da tıpkı halde olmasını bekliyoruz,” dedi.
MÜSİLAJIN EKOSİSTEME ZARARLARI
Marmara Denizi’nde birinci 30 metrenin altında oksijence güçlü, besin açısından yoksul Akdeniz suyu bulunduğu için müsilajın bu bölgede oluşmadığını belirten Sarı, “İlk 30 metrelik kıyısal bölgesi, denizin en verimli alanıdır ve burada çok daha fazla canlılık vardır. Müsilaj, bu canlıların ömrünü olumsuz tesirler. Pinaları, süngerleri, mercanları örter, nefes almasını ve beslenmesini engeller” dedi.
Sarı, müsilajın denizin tabanına çökmekle birlikte ekolojik ve ekonomik birçok tesiri olduğunu, tabanda oksijen krizi yarattığını vurguladı. “Dibe çöken müsilaj, oksijeni tüketiyor ve Marmara’nın derinliklerinde oksijen düzeyi kritik seviyelere düşüyor. Oksijen yoksa, ömür biter,” dedi.
Marmara Denizi’nin oksijen krizini hızlandıran müsilajın çözülmesi için acil bir tedbir alınması gerektiğini tabir eden Sarı, “Bir an evvel Marmara’ya bir damla bile atık bırakılmayacak bir sistem kurulmalıdır,” diyerek kelamlarını tamamladı.
