Nevruz Bayramı ne zaman ve nasıl kutlanır? Nevruz gelenekleri neler?
Yaşadığı geniş coğrafyada tabiat ve etrafın uyanışının kutlandığı Nevruz Bayramı’nın Anadolu’da ve Türk kültürünün yayıldığı bölgelerde de son derece esaslı ve varlıklı bir geçmişi vardır. Peki, Nevruz Bayramı ne vakit ve nasıl kutlanır? Nevruz gelenekleri neler?
NEVRUZ NEDİR?
Uzun ve sert kış aylarından sonra tabiatın baharla tekrar canlanmasını sembolize eden nevruz, Orta Asya’dan Anadolu’ya birçok coğrafyada toplumsal birliği, dayanışmayı, yardımlaşmayı sağlayan içeriğiyle yaşatılıyor.
Çin kaynaklarında, milattan evvel 3. yüzyılda Hunların bahar aylarında şenlik düzenlediğinin yer alması hasebiyle geçmişi o yıllara kadar dayandırılan nevruz, Türklerin Ergenekon’dan çıkış günü olarak da kabul ediliyor.
Kelime olarak “yeni gün” manasına gelen bu özel günde, tabiatın canlanmasıyla yeni bir yılın başladığına ve ne kadar bolluk, rahmet, yardımlaşma ve dayanışmayla geçirilirse tüm yılın o biçimde geçeceğine inanılıyor.
NEVRUZ NE VAKİT KUTLANIR?
Nevruz 2025 yılında 21 Mart Cuma gününe denk geliyor. Nevruz’un her yıl bu tarihte kutlanmasının ise bir nedeni var. Güneş 21 Mart’a kadar güney yarımküreye daha çok ısı ve ışık verirken, bu istikrar 21 Mart’ta eşitlenip, daha sonra kuzey yarımküre lehine bozuluyor.
NEVRUZ’DA NE YAPILIR?
Bugün Orta Asya, Anadolu, İran coğrafyasında ağır kutlanan Nevruz Bayramı’nın ritüelleri, jenerasyondan nesile aktarılıyor.
Eski yılın bittiği, yeni yılın başladığı o güne günahlarından arınmış girmek isteyenler ateşten atlıyor. Yıkanmak ve sudan atlamak da arınmak için yapılan adetler ortasında bulunuyor. Ateş ve sudan atlamak tüm nevruz kutlamalarındaki ortak ögelerden biri olarak dikkati çekiyor. Eşya ve hayvanların da ruhlarının arınması için eşyalar tütsüleniyor, hayvanlar ateş ortasından geçiriliyor.
Bugüne özel “nevruz sofrası” kuruluyor. Toplu halde oturulan sofrada, 7 çeşit yemek bulunuyor. Tüm yılın bolluk ve rahmetle geçmesi için kurulan varlıklı sofrada, herkes her yemekten yiyerek, yılın o rahatlıkta geçmesini diliyor.
