Ormanlarımızın büyük bir kısmı yaz aylarında yangın riski ile karşı karşıya olmasına rağmen yıllardır Türkiye’nin kendisine ilişkin, kamu tarafından işletilen kâfi seviyede uçak-helikopter, insansız hava aracı (İHA) filosu oluşturulamadı. Ortaya çıkan hava aracı açığı ise kiralama yoluyla karşılanmaya çalışılıyor. Bu kiralamalar için ise bütçeden milyarlarca lira ödeme yapılıyor. Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) bilgilerine nazaran geçen yıl kiralanan helikopter, uçak ve İHA’lar için tekrar milyarlarca lira ödendi. 75 hava aracı için 3.7 milyar lira ödeme yapıldı. İHA’lar için yapılan ödemelerin büyüklüğü ise dikkat çekti. Öyleki kiralanan 8 İHA için yapılan ödeme 14 uçak için yapılan kira ödemesini de aştı. Yalnızca Rusya’ya bir uçak için 164.6 milyon lira para ödendi.

Coğrafi pozisyonu itibariyle Akdeniz iklim jenerasyonunda yer alan Türkiye’de, ormanların büyük bir kısmı yangın tehdidi altında bulunuyor. Toplam ormanlık alanın yüzde 64’ünü birinci ve ikinci derece yangına hassas alanlar oluşturuyor. Buna rağmen hâlâ Türkiye’nin kendisine ilişkin, kamu tarafından işletilen kâfi ölçüde yangın söndürme uçak-helikopter-İHA filosu yok. Yangınlarla gayret kapasitesini artırmak gayesiyle yerli imkanlarla üretilecek yangın söndürme helikopterlerinin kullanılması maksat olarak duruyor.

4 YILDA 43 BİN 255 HEKTAR

OGM’nin datalarına nazaran, geçen yıl 3 bin 797 adet orman yangınına müdahale edildi. 27 bin 485

hektar orman alanı yangınlarda ziyan gördü. 2020-2024 devrinde ise yılda ortalama; 2 bin 945 adet orman yangınına müdahalede bulunuldu. Toplam 43 bin 255 hektar orman alanı ziyan gördü. OGM’nin yeni yayınlanan 2024 Faaliyet Raporu’nda, “Ülkemiz ile benzeri iklim ve bitki özelliklerine sahip ülkelerdeki yangın durumu değerlendirildiğinde; yangın sayısı değişmekle birlikte, yangın başına ziyan gören orman alan ölçüsünün son devirde artış eğiliminde olduğu görülmektedir” denildi.

75 HAVA ARACI KİRALANDI

Raporda, kiralanan hava araçlarına da yer verildi. Buna nazaran, geçen yıl 75 hava aracı kiralandı. 8 İHA ve 5 kamera Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na (SSDF) aktarılan kaynaktan karşılandı. Raporda, “Ayrıca; üretici firma olan BAYKAR A.Ş tarafından envanterimize 2 adet insansız hava aracı hibe edilmiştir” denildi. Rezerv güç kapsamında Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’na ilişkin 36 helikopter, 2 uçak ve 2 İHA olmak üzere toplam 40 hava aracına materyal takviyesi sağlandığı, tekrar bu kapsamda kullanılan 469 bin 279 litre yakıtın karşılandığı belirtildi.

ENVANTERDEKİ ARAÇLAR

Raporda, envantere kayıtlı; 9 helikopter, 10 uçak ve 10 İHA’nın orman yangınlarıyla gayrette faal halde kullanıldığı, yangın döneminde 105 yangın söndürme helikopteri, 27 uçak, 14 İHA, 1 idare uçağı ve 6 idare helikopterinin misyon aldığı belirtildi.

8 İHA’YA 14 UÇAK PARASI

Raporda kiralanan uçak, helikopter ve İHA’lar için ne kadar ödeme yapıldığı da yer aldı. Yapılan mukavelelere işaret edilen raporda, şöyle denildi:

“Savunma Sanayii Başkanlığı’nca toplam mühleti 3 yıl olmak üzere (2022-2023 ve 2024) 7 adet Hava Aracı Kiralama Proje Mukavelesi, Orta Sınıf Helikopter Kiralama Kontratı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Rusya Acil Durumlar Bakanlığı ile protokol imzalanarak toplam 75 adet hava aracı kiralanmış ve 3 milyar 784 milyon 77 bin 106 TL (3 yıllık kiralama projeleri kapsamında; 50 helikopter için 2 milyar 137 milyon 386 bin 930 TL – 14 uçak için 1 milyar 230 milyon 334 bin 594 TL – Jandarma Genel Komutanlığı’ndan kiralanan 10 helikopter için 251 milyon 732 bin 517 TL – Rusya Acil Durumlar Başkanlığı’ndan kiralanan 1 uçak için 164 milyon 623 bin 65 TL ), 8 İHA için ise toplam 1 milyar 364 milyon TL ödeme yapılmıştır.”