Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) datalarına nazaran, global petrol talebindeki artış suratı 2024’te bariz biçimde yavaşladı. Petrol talebi, geçen yıl evvelki yıla nazaran yalnızca yüzde 0,8 artarak 193 eksajul oldu. Günlük 830 bin varillik bu artış, 2023’te kaydedilen yüzde 1,9’luk büyümenin gerisinde kaldı.

Talepteki yavaşlamada, salgın sonrası ekonomik toparlanmanın zayıflaması, sanayi üretimindeki sakinlik ve elektrikli araçların yaygınlaşması tesirli oldu.

Petrolün global güç tüketimindeki hissesi ise birinci defa yüzde 30’un altına geriledi. Petrol, 50 yıl evvel yüzde 46’lık hisse ile doruğa ulaşmıştı.

ÇİN’DE PETROL TALEP DÜŞÜYOR

Küresel petrol talebinde en sert düşüş Çin’de yaşandı. Ülkede, salgın sonrası toparlanmayla birlikte 2023’te yüzde 8,7 artan talep, 2024’te sırf yüzde 0,8 artış gösterdi.

Yılın birinci çeyreğinden itibaren barizleşen yavaşlamada, elektrikli araç kullanımının süratle artması, doğal gazlı kamyonların yaygınlaşması, yüksek süratli tren ağlarının genişlemesi ve emlak kesimindeki sakinlik tesirli oldu.

Gelişmiş ekonomilerde ise elektrikli araçların yaygınlaşması, uzaktan çalışma eğilimlerinin kalıcı hale gelmesi ve güç verimliliğindeki güzelleşmeler nedeniyle petrol talebi ya sabit kaldı ya da hafif düşüş gösterdi.

ABD’de petrol tüketimi 2024’te evvelki yıla nazaran değişmezken, 2019 düzeyinin yüzde 4,3 altında kaldı. Avrupa Birliği ülkelerinde petrol tüketimi de 2019’a kıyasla yüzde 7 düşük seyretti. Japonya’da petrol talebi, 2024’te yıllık bazda yüzde 4,4 azaldı, 2019’a nazaran ise yüzde 11,8’lik gerileme gösterdi.

Çin’deki yavaşlamaya karşın, gelişmekte olan ülkelerde petrol talebi yükselişini sürdürdü. Kentleşme, endüstrileşme ve motorlu araç kullanımının artması bu büyümeyi destekledi.

Bu periyotta Hindistan, yüzde 3,4’lük petrol talebi artışıyla dikkati çekti. Ülkede talep, 2019 düzeyinin yüzde 11,6 üzerine çıktı, akaryakıt kullanımı da yüzde 41,7 artış kaydetti.

HİNDİSTAN’DA TALEP ARTIYOR

İtalya’daki Ricerche Industriali ed Energetiche’de (RIE) güç jeopolitiği ve piyasaları alanında araştırma vazifelisi Francesco Sassi, AA muhabirine, Çin ekonomisindeki yavaşlamanın iç ve dış dinamiklerle ilişkili olduğunu söyledi.

Sassi, ekonomik büyümenin yavaşlaması, yenilenebilir güç kaynaklarının artışı, elektrikli araç piyasasının genişlemesi ve ağır nakliyatta LNG kullanımının yaygınlaşmasının, petrol talebindeki büyümeyi baltalayan ögeler ortasında yer aldığını vurguladı.

Uluslararası seviyede ise Pekin’in uzun müddettir global petrol talebi artışının en büyük kaynağı olduğuna işaret eden Sassi, bunun birebir vakitte istikrarsız bölgelerden ve kritik geçiş noktalarından yapılan petrol ithalatına bağımlılığı artırdığını söz etti.

RUSYA AYRINTISI

Sassi, “Önümüzdeki on yıllarda petrol talebi artışına öncülük edecek ana ülkenin Hindistan olması bekleniyor. Bu durum, Orta Doğu ve Güneydoğu Asya’daki üreticilere, Atlantik Havzası ve Rusya’ya daha fazla bağımlılığı beraberinde getirecek ve bu bölgelerdeki büyük petrol ihracatçılarıyla çok taraflı bir petrol diplomasisini zarurî kılacaktır” sözlerini kullandı.