Salmonella alarmı: 48 saatte üreyebilir!
Servet Polat, 28 Aralık’ta kızı Bahar Zeyrek ve 11 yaşındaki torunu Gökhan Zeyrek ile Buca ilçesi Efeler Mahallesi’ndeki bir işletmede kumpir yedi.
Kusma ve ishal nedeniyle rahatsızlanan aile, Buca Seyfi Demirsoy Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne gitti. Buradaki tedavisi tamamlanan aile taburcu olurken, Servet Polat 30 Aralık günü saat 04.00’te meskeninde meyyit bulundu. Bunun üzerine İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı.
Soruşturma sürerken, İzmir Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü ve olay yeri inceleme takımları, işletmede kullanılan yiyeceklerden ve materyallerden numune aldı. Birinci incelemede, işletmede salmonella bakterisi bulundu. Servet Polat’ın besin zehirlenmesi sonucu öldüğü belirlenirken, soruşturma kapsamında gözaltına alınan işletme sahibi N.D., çıkarıldığı hakimlikçe ‘Taksirle öldürme’ kabahatinden tutuklandı.
Öte yandan N.D.’nin işlettiği işletmede kumpir yedikten sonra rahatsızlandığını belirten 4 kişi evvel hastaneye başvurdu akabinde polis merkezine giderek şikayetçi oldu.
’24-48 SAAT İÇERİSİNDE OLUŞABİLİYOR’
Toplu tüketim yerlerinde salmonella bakterisi riskine karşı uzun yıllardır uğraş verdiklerini söyleyen TMMOB Besin Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ulaş Kırım, “Salmonella, hayvansal dışkı kaynaklı bir bakteridir. Hakikat koşullarda hazırlanmayan, pişirilmeyen ve saklanmayan besinlerde oluşma ihtimali çok yüksektir. Bugün de bunun sonuçlarından birini yaşadık. Kumpir tüketen bir vatandaşımız muhtemelen içerisine koyulan rastgele bir mezeden ya da hayvansal kaynaklı bir eserden ötürü hayatını kaybetmiş oldu. Salmonella bakterisi de 48 saate kadar insan bedeninde üreme yapabilen bir bakteri. Vatandaşımız da zati hastaneden taburcu edildikten 48 saat sonra hayatını kaybetmişti. Besin kaynaklı zehirlenmelerde risk direkt oluşmasa bile 24-48 saat içerisinde oluşabiliyor” dedi.
‘SALMONELLA BAKTERİ RİSKİNİN YÜKSEK OLDUĞU ÖTEKİ YER YÖRESEL PAZARLAR’
Bu risklerin önüne geçilmesi için asli kontrol sistemi olan Tarım Orman Bakanlığı’nın, toplu tüketim yerlerinde kontrollerini artırması gerektiğinin altını çizen Kırım, “İzmir’de örneğin Konak, Alsancak ağır tüketimin olduğu bölgeler biri. Sıkı kontrollerle bu riskli minimalize etme talihimiz var. Kentimizde risk oluşturan boyutlardan biri de memleket pazarları ya da yöresel pazarlar oluyor. Farklı kentlerin isimleriyle bu usul eserlerin sunumu çok fazla yapılıyor. Orada açıkta satılan bir besin pazarı var ve esirgeyici tedbir alınmıyor. Satıcıların da eserleri gün uzunluğu açıkta bıraktığını biliyoruz. Böylelikle salmonella üzere bakterilerin üremesi için çok uygun bir ortam yaratılmış oluyor. Ayrıyeten sokak hayvanlarının da pazar yeri içerisinde gezdiği düşünüldüğünde, risklerin bu üslup pazarlarda ne kadar büyük olduğu kestirim edilebilir. Bu yüzden açıkta besin eserlerinin satıldığı pazarların ve şenliklerin de bu bağlamda denetlenmesi bizlerin teklifleri ortasında. Salmonella bakterisinin ortadan kaldırılması için de şuurlu bir üretici, şuurlu bir esnaf olma mecburiyeti var” açıklamalarında bulundu.
’48 SAAT SONRA ORTAYA ÇIKTI’
İnsan sıhhatine tehlikeye atan bütün bakterilerin aşikâr bir sıcaklığın üzerinde öldüğüne dikkati çeken Kırım, “Gıda sanayisi de yaptığı bilimsel çalışmaları bu istikamette ilerletmektedir. Bu yüzden o eseri yanlışsız sıcaklıkta pişirilmiş olması, içerisindeki tüm hayvansal bakterilerin ortadan kaldırılacak halde bir sıcaklıkta pişirilmiş olması, bu riski ortadan kaldırmaktadır. Kumpircide kâfi sıcaklığa ulaşmamış ve pişirilmemiş bir tavuk eseri ekstra dolapta bekletilmiş olabilir ve bu müddette salmonella bakterisi üremesi gerçekleşmiş olabilir. Bunu tüketen vatandaşımızda sonucu 48 saat sonra ortaya çıktı. Kişi bedeninde muhakkak bir ölçüde bir mikrobiyal yükü aldığında, bakteri insan bedeninin sıcaklığında üremeye devam ediyor. Almış olduğu yük katlanarak devam ettiği için mevte kadar sebebiyet verebiliyor. Hafif zehirlenmelerle de atlatılabilir. Lakin bir vatandaşımız ne yazık ki hayatını kaybetti. Bu noktada bağışıklık kıymetli ve tepkiyle alakalı. Fakat öldürecek doza gelmiş olması nitekim içerisinde çok yüksek ölçüde bir mikrobiyal yükün olduğunu gösteriyor. Onun dışında zehirlenmelerle atlatılabilecek bir olay. Ülkemizde bununla sıkça karşılaşıyoruz” dedi.
PİRİNÇ VE PİRİNÇLİ ESERLER İÇİN DE UYARI
Salmonella bakterisine benzeri riskleri barındıran bakterileri cinsinin içerdiği risklere de değinen Kırım, “Pirinç ve pirinçli eserlerden kaynaklı risk oluşturan birtakım bakteriler var. Bunlardan bir tanesi, ‘Bacillus Cereus’ dediğimiz bir bakteri. Bu bilhassa toplu tüketimlerde ya da içerisinde pirinç koyularak hazırlanan yiyeceklerin yanlışsız koşullarda soğutulmayıp, tekrardan yanlış ısıtıldığı durumlarda ortaya çıkabilen bir bakteri tipi. Ne yazık ki tüketilecek eserin tadına ve kokusuna çok fazla değişikliğe sebep olmadığı için fark edilme ihtimali daha düşük oluyor. Örneğin; sütlaç, toplu tüketim alanlarındaki pilav, dolma üzere eserler riskli. Tıpkı salmonellada olduğu üzere pirinç kaynaklı zehirlenmeler de ülkemizde çok önemli boyutlara ulaşabilir. Örneğin 200-300 kişinin yemek yediği bir yerde gerçek ısıtılmamış, hakikat pişirilmemiş bir pirinç kümesi varsa ya da bir gün evvelce yanlış pişirilmiş ve sonraki gün tüketime sunulmuş bir eser varsa bu risk katlanarak artıyor. Çok fazla insanın birebir anda zehirlenmesine sebebiyet verebilir” diye konuştu.
