Sofrada açlık var
Ekonomik krizin derinleştiği Türkiye’de besin enflasyonu da görülmemiş düzeylere yükselmeye devam ederken Türkİş’in şubat ayı açlık ve yoksulluk hududu araştırmasını paylaştı. Buna nazaran dört kişilik bir ailenin aylık besin harcaması fiyatında bir evvelki aya nazaran yüzde 5.39’luk arttı. Datalara nazaran şubat ayında besin enflasyonunun yıllık olarak yüzde 43.47 olduğunu görüldü. Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapılması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı) minimum fiyatı geçerek 23 bin 323 TL’ye çıktı. Besin harcaması ile giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması mecburî öbür aylık harcamalarının toplam fiyatı ise (yoksulluk sınırı) 75 bin 973 TL’ye yükseldi. Artan fiyatlar nedeniyle besine ulaşmakta zorluk çeken yurttaşın sıhhatini bir de taklit ve pestisit üzere unsurlar içeren eserler tehdit ediyor.
‘BALIK BAŞI SATILIYOR’
Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Toprak, The Economist tarafından hazırlanan Global Besin Güvenliği Endeksi 2022 Raporu’nda Türkiye’nin 113 ülke ortasında 49’ncu sırada yer aldığını hatırlatarak “Bir vakitlerin ‘gıdada kendine yeten az ülkelerinden’ biri olan ülkemiz, halkının besin eserlerini ‘satın alabilirliği’ sıralamasında 85’inci sırada yer alarak Botsvana, Şili üzere pek çok ülkenin maalesef ki gerisine düştü. Taban fiyat tek tipleşen bir yapıya büründü. Ülkede her iki bireyden biri taban fiyatla çalışıyor. Taban fiyatsa daha birinci ayda açlık hududunun altında kaldı. Dört kişilik bir ailede üç kişi minimum fiyatla çalışsa dahi o aile fakir. Yurttaş pazar kapanırken pazara gidiyor. Vatandaş hangi eser 5 kuruş ucuz onu bulmanın sıkıntısında. Pazarlarda artık balık başı satılmaya başlandı. Besine erişememe yurttaş üzerinde büyük bir gerilim oluşturuyor. Hepimizin fakir çoğumuzun aç olduğu bir devri yaşıyoruz” diye konuştu.
‘SAĞLIKLI BESİN İNSAN HAKKIDIR’
Yoksullaşan yurttaşın ucuz besine yönlendiğini aktaran Toprak, “Hal bu türlü olunca taklit ve tağşiş süratle artıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı her gün ifşa listesi yayımlıyor. Et eserlerinde at eti, eşek eti, süt eserlerinde yasaklı husus ve düşük yağ oranı, zeytinyağında tohum yağları görülüyor. İnsan imali ballar gayreti. Çabucak her gün bir besin zehirlenmesi ile karşı karşıya kalıyoruz. Düzmece içkiden ölenlerin sayısı da her gün artmaya devam ediyor. Bir pestisit ve Aflatoksin konuları var ki bakanlık onları da ifşa etmeli diyoruz lakin şimdilik AB RASFF uygulaması sayesinde sondan döndüğünde öğrenebiliyoruz fakat. Tarımda ve besinde derhal kamucu, besin egemenliğine dayalı bir sistem kurulmalı. Besin enflasyonu dizginlenerek yurttaşın alım gücü artırılmalı. Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda Mühendisi istihdam ederek kontrollerin daha faal ve uzman olmasını sağlamalı. Unutulmamalı ki yaşamak nasıl bir insan hakkı ise sağlıklı, kâfi ve istikrarlı besine ve pak suya sürdürülebilir bir halde ve ekonomik olarak ulaşabilmek de bir insanlık hakkıdır” dedi.
