Üretici toprağını terk ediyor
Türkiye’de uygulamaya konan tarım siyasetleriyle ülkemizin çiftçisi yerine ithalat lobileri ve çokuluslu tarım-gıda şirketleri desteklenmeye devam ederken çiftçi çöküş yılını yaşadı. 2024 yılı tarım raporuna nazaran çiftçi sayısı azaldı. 2004-2024 yılları ortasında çiftçilere verilen takviyeler 30 kat artarken, çiftçilerin bankalara olan borçları 147 kat arttı. Hususa ait CHP Tarım Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Erhan Adem ve Çiftçi-Sen Genel Başkanı Ali Bülent Erdem gazetemize açıklamada bulundu.
‘ÇİFTÇİ BORÇ BATAĞINDA, TARIM DARALIYOR’
Erhan Adem, hükümetin tarım siyasetlerini eleştirerek, çiftçilerin dayanak yetersizliği ve borç yükü altında ezildiğini söyledi. Adem, “2006’da çıkarılan Tarım Kanunu’na nazaran, tarıma ulusal gelirin en az yüzde 1’i oranında dayanak verilmesi gerekiyor. Lakin bu oran %0.2’ye düştü. 2024’te 91.5 milyar TL olan takviye, kanuna uygun olsaydı 412 milyar TL olacaktı” dedi. Adem, çiftçilerin bankalara olan borçlarının son 22 yılda 147 kat arttığını, tarım alanlarının ise 26 milyon dekar azaldığını belirterek “2002’de tarımda istihdam yüzde 35 iken bugün yüzde 14.7’ye düştü. Çiftçi toprağını terk etmek zorunda kalıyor” diye konuştu. Tarımda dışa bağımlılığın arttığını vurgulayan Adem, 2024’te tarım ihracatının 6.9 milyar dolar, ithalatın ise 9.3 milyar dolar olduğunu söyledi. “Son 22 yılda 45 milyar dolarlık dış ticaret açığı verdik” dedi.
‘TARIM FAALİYETLERİ DARALIYOR’
Çiftçi-Sen Genel Başkanı Ali Bülent Erdem, “Türkiye’nin, daha fazla ziraî tarıma uygun eserlere yönelmesi gerekiyor. Üreticiler yaş zerzevat ve meyve üretimindeki zahmetleri yaşıyor. İlaç kullanımı arttı ve bu iç tüketimde kalite kaybına yol açıyor” dedi. Fazilet ayrıyeten “Küresel tarım-gıda kesiminin çiftçileri topraksızlaştırdı ve tarım faaliyetlerini daralttı” tabirlerini kullandı.
‘ÇİFTÇİ TOPRAKSIZLAŞTIRILDI’
Erdem, Türkiye’nin milletlerarası iş kısmı içerisinde hububat üzere daha çok endüstriyel tarıma uygun eserlere yönelmesi gerektiğini söyledi. Fazilet, “Üreticiler yaş zerzevat ve meyve üretimine zorlanıyor. Ziraî eserlerde daha fazla ilaç kullanmak zorunda kalan üreticilerin ihraç edilen eserleri ise iç piyasaya geri dönüyor. Çiftçiler elindeki eserleri de satamıyor ya da çok ucuza satmak zorunda kalıyor böylece üretimden vazgeçmeye başlıyorlar ve üretici sayısı da azalıyor” dedi. Şirketleşmeye de dikkat çeken Fazilet, “2024 çiftçi için çöküş, global tarım-gıda şirketleri için yarar yılı oldu. Şirketleştirilen tarım artan sayıda çiftçiyi topraksızlaştırdı, ekim alanlarını daralttı” dedi.
ÇİFTÇİ-SEN 2024 YILI TARIM RAPORUNU YAYIMLADI
Çiftçi-Sen 2024 yılı raporunda yer alan bilgilere nazaran 2006 yılında çıkarılan Tarım Kanunu ile tarıma verilecek dayanakların ulusal gelirin yüzde 1’inden az olamayacağı kararı getirilmesine karşın verilen takviye ölçüsü kanuna alışılmamış bir biçimde yüzde 0.2’ye kadar geriletildi. 2024 yılında 91.5 milyar TL olarak ayrılan ziraî dayanak bütçesinin aslında 412 milyar TL olması gerekmekteydi. Takviye ölçüsü kanunda belirtilen minimum oranın çok altında olmasının yanında verilen dayanaklar de kurallara tabi tutulmaya devam etti. Bu kaidelerden birisi çiftçinin kendi tohumunu değil, sertifikalı şirket tohumunu kullanması, bir oburu de “planlama” ismi altında uygulamaya konan “Kimin nerede, ne ekeceği”ni bakanlığın belirlemesi ve belirlenen eser dışında ekim yapılırsa destekleme verilmemesiydi. Çiftçiler ve köylüler desteklemeden yararlanabilmek için sertifikalı tohuma mahkûm edildiği üzere yıllardır ürettiği ve üretimi hakkında genel bilgi sahibi olduğu eseri değil, hiçbir üretim tecrübesinin olmadığı eseri üretmeye zorlandı. Desteklemeler çiftçilere dayanak olmaktan çıkıp şirketlere takviyeye dönüştü.
