Kolon kanserinin dünyada en yaygın görülen üçüncü kanser tipi olduğunu hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi’nden Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, dünyada yaklaşık 900 bin kişinin bu hastalıktan hayatını kaybettiğini söyledi. İstatistiklere nazaran her iki cinsiyet için değerli bir sorun olan kolon kanserleri için 40 yaş altındaki bireylerde görülme ivmesinin artmasının tabloyu çok daha önemli boyutlara taşıdığını tabir eden Prof. Dr. Ergün, gençlerdeki bu artışa neden olabilecek noktalara işaret etti.

GENÇLER RİSK ALTINDA

Amerikan Kanser Derneği’nin (ACS) Mart 2024’te yayımladığı rapordaki dataları aktaran Prof. Dr. Ergün, “Genellikle 50 yaş üstü şahıslarda görülen kolorektal kanser, 40’lı, 30’lu hatta 20’li yaşlardaki bireyleri de giderek daha fazla etkiliyor. Her beş yeni bağırsak kanseri hadisesinden biri 40’lı yaşların başında yahut daha genç bireylerde teşhis edilmektedir. Bu durum, genç nüfus ortasında kolon kanseri olaylarının bariz bir formda arttığını göstermektedir” diye konuştu.

“AMERİKAN KANSER DERNEĞİ TARAMA YAŞINI 45’E DÜŞÜRMÜŞTÜ”

50 yaş altı erkeklerde kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedeni olmasının verdiği tasayla birlikte 2018 yılında Amerikan Kanser Derneği’ni harekete geçirdiğini hatırlatan Prof. Dr. Ergün, 2018 yılında kolerektal tarama için önerilen yaş hududunu 45’e düşürdüğünü belirtti. Nizamlı tarama, kolorektal kanserin erken teşhisi yahut önlenmesi için çok değerli bir araç olduğu için bu kararın alındığını anlatan Prof. Dr. Ergün, “Çünkü evvelce daha çok 50 yaş ve üzeri bireylerde görülen bu hastalık, artık 20’li ve 30’lu yaşlardaki şahıslarda de sıkça teşhis ediliyor. Münasebetiyle farkındalığın çok daha erken yaşlarda başlaması ve gerekli tedbirlerin alınması gerekiyor” tabirlerini kullandı.

KIRMIZI BAYRAK KALDIRTACAK BELİRTİLER

2024 yılında Journal of the American Medical Association mecmuasında yayınlanan ve 50 yaş altı yaklaşık 25 milyon kolorektal kanser hastasını kapsayan ve 81 çalışmayı inceleyen bilimsel incelemedeki dataları aktaran Prof. Dr. Meltem Ergün, “Erken başlangıçlı kalorektal kanserli hastalarda en sık görülen belirtinin dışkıda kapalı kan olduğu gösterilmiş. Bunun yanında karın ağrısı, kansızlık ve değişen bağırsak alışkanlıkları da yaygın şikayetler olarak belirlenmiş. Genel olarak ileri yaş kümelerinde görülen kolon kanseri belirtileri de benzeridir. Lakin erken yaşlarda bu sıkıntılar farklı sıhhat meseleleriyle da karıştırılabiliyor. Tahminen akla gelmiyor. Yemekle ilgili bir duruma ya da yorgunluğa bağlanabiliyor. Bu durum da teşhiste gecikmelere yol açtığı için insanların hususla ilgili farkındalığının artırılması çok önemli” dedi.

KOLON KANSERİ GENÇLERDE NEDEN ARTIYOR?

Kolon kanseri hadiselerinin bilhassa, Z jenerasyonu, Y jenerasyonu ve X jenerasyonundaki bu artış eğiliminin neden kaynaklandığının tam olarak bilinmediğine işaret eden Prof. Dr. Ergün, sözlerine şöyle devam etti:

“Gençlerdeki bu artışın nedenleri ortasında obezite, hareketsiz hayat usulü, batı üslubu beslenme, çok şeker tüketimi ve çevresel faktörleri işaret etmektedir. Bilhassa yüksek ölçüde kırmızı et ve işlenmiş besin tüketimi, düşük lif alımı ve çok alkol kullanımı, kolon kanseri riskini artıran etkenler ortasında bulunmaktadır. ?Bu bilgiler ışığında, gençlerin kolon kanseri konusunda bilinçlenmesi ve erken teşhisin kıymetini kavraması hayati değer taşımaktadır. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, tertipli antrenman yapmak ve rutin sıhhat denetimlerini aksatmamak, kolon kanseri riskini azaltmada tesirli adımlar olacaktır.”

TARAMALARA NE VAKİT BAŞLANMALI?

Kolon kanseri bilhassa erken evrelerde hiçbir belirti vermeden sinsi biçimde ilerlediğinin altını çizen Prof. Dr. Meltem Ergün, “Özellikle polipler ve küçük tümörler bağırsaklarda muhakkak büyüklüğe gelene kadar fark edilemeyebilir. Bu nedenle bilhassa risk kümesinde yer alan bireylerin rastgele bir şikâyeti olmasa da tertipli tarama testlerinden geçmesi çok değer taşır. Zira erken evrede yakalandığında kolon kanserinin tedavi talihi çok yüksektir” diye konuştu.

Kalın barsak kanseri olan hastaların birinci derecede yakınlarına hastalığın ortaya çıktığı yaştan 10 yıl evvel kolonoskopi taramalarına başlanması gerektiğini hatırlatan Prof. Dr. Ergün, “Mesela babası 45 yaşında kolon kanseri olan şahısta taramalar (45-10=35) 35 yaşında başlamalıdır. Şayet kolonoskopide hiç polip lezyon saptanmazsa 10 yıl tekrar süreç gereği olmayacaktır” dedi.