Uzmanlardan kritik uyarı: ‘Aşı reddi çocukların hayatını tehdit ediyor’
Uzmanlar, aşılama sayesinde büyük ölçüde azalan kızamık hadiselerinin son yıllarda yine artış gösterdiğine dikkat çekerek ikazlarda bulundu. Dr. Öğretim Üyesi Cansu Vatansever, kızamık virüsünün şahıslar ortasında hayli kolay bulaşabildiğini ve hastalığın aşılanmamış yahut aşı programını tamamlamamış başta çocuklar olmak üzere tüm bireylerde ölümcül sonuçlara yol açabileceğini belirtti.
KIZAMIK HAVA YOLUYLA BULAŞIYOR
Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Lideri Dr. Cansu Vatansever, kızamığın enfekte bireylerin konuşmaları, öksürmeleri ve hapşırmaları sırasında ağız ve burundan çıkan aerosoller aracılığıyla sağlıklı bireylere bulaştığını söz etti. Vatansever, “Hastalığa yakalanmak için enfekte birey ile direkt temas edilmesine gerek yoktur. Enfekte bireyin bulunduğu bir alana kendisinden birkaç saat sonra girilse bile ortam havasında bulunan virüs sağlıklı bireylere bulaşabilir” dedi.
ENFEKTE BİREY AŞISIZLARIN YÜZDE 90’INA HASTALIĞI BULAŞTIRABİLİR
Kızamığın önemli komplikasyonlara yol açabileceğini vurgulayan Dr. Vatansever, “Enfekte bir birey etrafındaki aşısız bireylerin yüzde 90’ına hastalığı bulaştırabilir. Ateş, halsizlik ve deri döküntüleriyle kendini gösteren kızamık, orta kulak iltihabı, diyareye bağlı sıvı kaybı, zatürre, miyokardit (kalp kası iltihabı), körlük ve beyin iltihabı üzere önemli komplikasyonlara hatta vefata neden olabilir” açıklamasında bulundu.
DÜNYADA KIZAMIK OLAYLARI İKİ KATINA ÇIKTI
Küresel ölçekte kızamık hadiselerinin arttığını belirten Dr. Vatansever, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve UNICEF tarafından yapılan değerlendirmeye nazaran 2024 yılında Avrupa ve Orta Asya’daki 53 ülkede toplam 127 bin 350 kızamık hadisesinin tespit edildiğini ve bu sayının 2023’e kıyasla iki katına çıktığını aktardı. 6 Mart 2025 prestijiyle alınan ön datalara nazaran kızamık kaynaklı 38 mevt meydana geldiğini belirten Vatansever, Türkiye’de de hadise sayılarının süratle arttığını söyledi. “Ülkemizde 2021 yılında 51, 2022 yılında 125 hadise kayıtlara geçerken, 2023 yılında bu sayı 4 bin 959’a yükseldi” dedi.
KIZAMIK AŞISI FİYATSIZ UYGULANIYOR
Kızamığın aşı ile önlenebilir bir hastalık olduğunu vurgulayan Dr. Vatansever, Sağlık Bakanlığı tarafından uygulanan KKK (kızamık-kızamıkçık-kabakulak) aşısının 12. ve 48. aylarda olmak üzere iki doz halinde Aile Hekimliklerinde fiyatsız olarak yapıldığını belirtti. Vatansever, “Özellikle 1 yaşın altındaki çocuklarda hastalığın ağır ve ölümcül seyredebilmesi nedeniyle salgın riski olan bölgelerde aşının birinci dozu 9-11 ay ortasında uygulanarak toplam üç doza çıkarılabiliyor” dedi.
AŞI KARARSIZLIĞI KIZAMIK OLAYLARINI ARTIRIYOR
Covid-19 pandemisi sırasında aşılar hakkındaki spekülasyonların çocukluk çağı aşılarını da olumsuz etkilediğini belirten Dr. Vatansever, aşılama takvimine uyan bireylerde kızamık aşısının yaklaşık yüzde 97 oranında muhafaza sağladığını söz etti. Kızamık olaylarındaki artışın en büyük nedenlerinden birinin aşı reddi ve aşı kararsızlığı olduğunu belirterek, “Küreselleşen dünyada bulaşıcı hastalıklar, ülkeler ve kıtalar ortasında kolay ve süratli halde yayılabiliyor. Türkiye’de şu an kızamık salgın boyutunda değil, lakin aşılanmamış bireyler global salgınlar nedeniyle risk altında” dedi.
KIZAMIKTAN KORUNMANIN EN TESİRLİ YOLU AŞIDIR
Kızamık hadiselerinin büyük çoğunluğunun hiç aşılanmamış yahut yetersiz aşılanmış 5 yaş altındaki çocuklar olduğunu belirten Dr. Vatansever, “Kızamık kaynaklı bebek ölümlerinin en kıymetli nedenleri diyareye bağlı susuzluk ve zatürre iken, 10-14 yaşındaki çocuklarda beyin iltihabı olarak tespit edilmiştir. Kızamık virüsü çocukların yanı sıra aşılanmamış yahut eksik aşılanmış yetişkinlerde de hastalığa neden olabilir. Bağışıklık sistemi zayıf bireyler ve gebe bayanlar için de önemli riskler taşıyor. Hamilelik sırasında geçirilen kızamık, düşük yahut erken doğuma yol açabilir” dedi.
Hastalığın önlenmesinde aşının kritik ehemmiyet taşıdığını belirten Dr. Vatansever, “Kızamık, aşı ile önlenebilir hastalıklar ortasında aşısız çocuklarda en fazla mevte neden olan hastalıklardan biridir. Lakin yetişkinlerde de görülebilir. Kızamık, zatürre ve beyin iltihabı üzere ölümcül komplikasyonlara sebep olabilir. Bu nedenle aşı takvimine eksiksiz uyulmalıdır. Aşılar hakkında gerçeği yansıtmayan spekülasyonların çocukların hayatlarını tehdit etmesine müsaade vermemek, ebeveynlerin sorumluluğudur” sözlerini kullandı.
